Toàn xã Kông Pla hiện
có 4 làng đồng bào dân tộc thiểu số. Từ xưa đến nay, tiếng chiêng vẫn đều đặn
ngân vang. Với đồng bào dân tộc thiểu số ở đây, tiếng cồng chiêng như là cội
nguồn của bản sắc văn hóa mà ông bà xưa truyền lại để bảo tồn, phát huy và tiếp
tục trao truyền cho thế hệ trẻ.
Làng Groi - địa chỉ đỏ
tại xã Kông Pla trong công cuộc bảo tồn văn hóa cồng chiêng. Trong làng, từ già
đến trẻ, từ đàn ông đến phụ nữ, ai cũng quý và biết đánh cồng chiêng. Làng Groi
hiện duy trì được ba đội cồng chiêng đại diện cho ba thế hệ là người lớn, thiếu
nhi và phụ nữ. Sự trao truyền nét văn hóa cồng chiêng giữa các thế hệ của làng
Groi đã khiến cho âm thanh của cồng chiêng mãi vang vọng giữa đại ngàn Tây
Nguyên xanh.
Nét nổi bật nhất trong
nỗ lực bảo tồn văn hóa cồng chiêng ở làng Groi là việc làng thành lập và duy
trì được đội cồng chiêng nữ hơn 2 năm qua với hơn 30 thành viên. Từ những buổi
đầu ngại ngùng khi lần đầu được tận tay gõ từng nhịp chiêng thay vì múa xoang
như truyền thống, đến nay từng thành viên trong đội ngày càng thuần thục, kết
hợp ăn ý.
Nếu như đàn ông lực
lưỡng, oai dũng trong mỗi nhịp gõ vào mặt chiêng, các chị em lại duyên dáng,
khéo léo qua từng điệu múa. “Ban đầu bỡ ngỡ lắm vì trước giờ mình chỉ múa theo
nhịp chiêng chứ chưa đánh thử bao giờ. Ai cũng thấy khó nhưng tất cả đều vui
lắm nên cố gắng luyện tập. Truyền thống của dân tộc mình mà, mình phải học
chứ", chị Đinh Thị Ngem chia sẻ.
Được coi là “mỏ vàng
thành tích” của xã, Đội cồng chiêng nhí của làng Groi với 45 thành viên thường
xuyên đại diện làng tham gia tại các kỳ liên hoan, hội thi, hội diễn các cấp và
đều đạt thành tích cao. Cứ mỗi lần làng, xã có lễ hội hay được triệu tập để
tham gia các sự kiện của huyện, tỉnh, các thành viên của đội lại háo hức đến
tập luyện cùng mọi người trong làng.
Dưới sự hướng dẫn tận
tình của nhiều nghệ nhân lớn tuổi, Đội cồng chiêng nhí dần quen và yêu thích âm
thanh trầm bổng của loại nhạc cụ dân tộc độc đáo. Em Đinh Ngọc Hân cho biết:
“Không chỉ học cách đánh chiêng sao cho đúng nhịp, đúng âm, em còn học các già
trong làng cách biểu diễn, biểu cảm, cách bước đi sao cho phù hợp với từng bài
chiêng. Mỗi lần biểu diễn cồng chiêng, được mọi người yêu thích em cảm thấy rất
vui và tự hào”.
Không chỉ sôi nổi
trong việc xây dựng, duy trì và phát huy các đội cồng chiêng, làng Groi còn là
nơi lưu giữ nhiều bộ cồng chiêng nhất xã Kông Pla. Ngoài bộ cồng chiêng chung
còn có 30 bộ cồng chiêng được các gia đình giữ gìn cẩn thận, có nhiều nhà sở
hữu đến 3 bộ cồng chiêng. Đây là nét đẹp mà mỗi khi nhắc đến, người dân trong
làng Groi đều cảm thấy tự hào. Theo thống kê, xã Kông Pla có 9 đội cồng chiêng
thuộc 4 làng đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có hai đội chiêng thiếu nhi và
hai đội chiêng nữ. Bà con trong các ngôi làng của xã Kông Placũng còn lưu giữ
83 bộ cồng chiêng.
Bà Nguyễn Thị Hồng
Trinh, cán bộ văn hóa xã Kông Pla, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai cho biết: “Những
năm qua, cùng với sự tuyên truyền, vận động của chính quyền xã, bà con đã nỗ
lực bảo tồn, phát huy giá trị của không gian văn hóa cồng chiêng. Bằng chứng là
lực lượng tham gia biểu diễn cồng chiêng ngày càng được trẻ hóa. Thanh thiếu
nhi trong các ngôi làng được quan tâm truyền dạy cồng chiêng thường xuyên tạo
được phong trào thi đua sôi nổi. Nhờ đó, văn hóa cồng chiêng được gìn giữ một
cách vững bền”.
Anh
Rơ Châm Van (ngồi giữa), 31 tuổi, dân tộc Jrai, sống tại làng Bồ 1, xã Ia Yok,
huyện Ia Grai, Gia Lai đam mê chỉnh chiêng từ bé. Ảnh: Hồng Điệp/TTXVN
Để kịp thời hỗ trợ,
động viên và khích lệ bà con gắn bó với văn hóa cồng chiêng, xã Kông Pla thực
hiện hỗ trợ kinh phí cho các làng mua bộ cồng chiêng, trang phục biểu diễn.
Đồng thời, đều đặn cách 2 năm một lần, xã tổ chức Liên hoan nghệ thuật cồng
chiêng nhằm tạo không gian cho các đội cồng chiêng được gặp gỡ, giao lưu, học
hỏi lẫn nhau.