Trước hết, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh thì nói đi đôi với làm là thể hiện sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn, tư tưởng và hành động, nhận thức và việc làm. Người đã từng nói: “Thống nhất giữa lý luận và thực tiễn là một nguyên tắc căn bản của chủ nghĩa Mác - Lênin. Thực tiễn không có lý luận hướng dẫn thì thành thực tiễn mù quáng. Lý luận mà không liên hệ với thực tiễn là lý luận suông”¹. Nói đi đôi với làm thể hiện bằng kết quả công việc. Kết quả công việc là thước đo sự cống hiến của mỗi người. Nói đi đôi với làm còn là biểu hiện của sự gương mẫu, trung thực, trong sáng của cán bộ, đảng viên, công chức, nêu gương trước nhân dân “một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, về bản chất  “nói đi đôi với làm” không chỉ là nguyên tắc đạo đức, lẽ sống, phương châm hoạt động mà còn là biểu hiện sinh động cụ thể của việc quán triệt sâu sắc nguyên tắc thống nhất giữa lý luận với thực tiễn, giữa suy nghĩ và hành động, giữa tư tưởng đạo đức và hành vi đạo đức của mỗi người.

                Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về nói đi đôi với làm được thể hiện ở một số nội dung chủ yếu sau:

- Một là, nói phải đúng chủ trương, chính sách của Ðảng và Nhà nước, không được xuyên tạc, nói sai. Cán bộ, đảng viên phải nắm vững đường lối cách mạng của Ðảng. Nắm vững đường lối cách mạng để thực hiện cho đúng, để tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân làm cho đúng. Phải rèn luyện bản lĩnh vững vàng để có niềm tin vào mục tiêu lý tưởng cách mạng của Ðảng, dù trải qua những tình huống phức tạp, những bước ngoặt hiểm nghèo, trung thành với Ðảng, với sự nghiệp cách mạng, bảo vệ nền độc lập dân tộc và xây dựng xã hội tự do, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. Ðể nói đúng quan điểm, đường lối của Ðảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “nói cũng phải học, mà phải chịu khó học mới đ­ược, tr­ước hết là phải học cách nói của quần chúng. Bởi vì, cách nói của dân chúng rất đầy đủ. Bác dạy rằng, mỗi tư­ t­ưởng, mỗi câu nói, mỗi chữ viết, phải tỏ rõ cái t­ư tư­ởng và lòng ­ước ao của quần chúng”².

- Hai là, nói đi đôi với làm thì không được “nói một đằng làm một nẻo”.  Theo Hồ Chí Minh, lời nói cần đi đôi với việc làm, nói được làm được, sẽ mang lại những hiệu quả lớn, được nhiều người hưởng ứng và làm theo. Không được nói nhiều làm ít hoặc nói mà không làm. Nếu chính mình tham ô mà bảo người khác liêm khiết thì không được. Nếu nói rằng phải cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư, mà bản thân mình lại lười biếng, không hoàn thành những công việc được giao, luôn tìm cách tham ô tiền của Nhà nước và nhân dân, không tiết kiệm, sống hoang phí, xa hoa trong khi cuộc sống của đại đa số nhân dân còn nhiều thiếu thốn,… thì những lời nói đó sẽ không có tác dụng giáo dục. Người nói: “Có những kẻ miệng thì nói phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, nhưng bị vật chất dỗ dành mà phạm vào tham ô, lãng phí, hại đến Tổ quốc, nhân dân”³.

Hồ Chí Minh cho rằng, để chống việc nói một đằng, làm một nẻo, mỗi cán bộ đảng viên còn cần phải xác định rõ trách nhiệm của mình. Nói đi đôi với làm yêu cầu phải xem xét, kiểm tra tỷ mỷ, chu đáo. Lối làm việc này hoàn toàn xa lạ với lối quan liêu, tỉnh gửi giấy về huyện, huyện gửi giấy về xã, xã để lại hoặc ra khẩu hiệu, nh­ưng khi kiểm tra thì không cán bộ nào nắm đ­ược cụ thể; khi báo cáo lên trên thì đa phần là “đảng viên tốt”, “chi bộ tốt”. Bác cho rằng, kiểu làm việc đó là “tự mình lừa mình”.

- Ba là, theo Hồ Chí Minh không được hứa mà không làm. Lời hứa chỉ có giá trị khi đi liền với việc làm cụ thể. “Làm” ở đây chính là hành động, là hoạt động thực tiễn, là tổ chức thực hiện, đưa đường lối, chủ trương, nghị quyết của Ðảng đi vào cuộc sống, từ việc nhỏ đến việc lớn, mang ý nghĩa thiết thực. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, nghị quyết như­ mạch máu. Mạch máu chạy đều khắp thân thể thì người mạnh khỏe. Mạch máu dừng lại đâu không chạy thì chỗ đó sẽ tê liệt, sinh bệnh. Vì vậy, “Ðảng phải luôn luôn xét lại những nghị quyết và những chỉ thị của mình đã thi hành thế nào. Nếu không vậy thì những nghị quyết và chỉ thị đó sẽ hóa ra lời nói suông mà còn hại đến lòng tin cậy của nhân dân đối với Ðảng”⁴. Ðối với cán bộ, đảng viên “không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta đ­ược họ yêu mến” mà phải chân đi, mắt thấy, tai nghe, miệng nói, tay làm, óc nghĩ.

Hưởng ứng cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và thực hiện các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Thành ủy, Ủy ban nhân dân thành phố, trong thời gian qua, việc tổ chức học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ở trường Chính trị thành phố Cần Thơ đã đạt được nhiều kết quả khích lệ. Cán bộ, đảng viên đặc biệt là các đồng chí trong Đảng ủy, Chi ủy luôn gương mẫu đi đầu trong nói và làm đúng với đường lối, chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nội quy, quy chế của cơ quan cũng như thực hiện nhiệm vụ được giao như: việc chấp hành giờ giấc trong hội họp, đảm bảo giờ giấc lên lớp; đi đầu trong việc tổ chức và vận động cấp dưới, đồng nghiệp thực hiện tốt phong trào “3Đ” do Đảng ủy và Công đoàn trường phát động; gương mẫu trong nghiên cứu khoa học, nghiên cứu thực tế, nghiên cứu tài liệu, cập nhật kiến thức mới bổ sung, vận dụng những dẫn chứng thực tiễn sinh động vào nội dung bài giảng; tiết kiệm trong chi tiêu, sử dụng văn phòng phẩm, điện, nước,.... Trong các quyết định của Đảng ủy, Ban Giám hiệu và các khoa, phòng luôn nêu cụ thể những việc cần làm, phân công nhiệm vụ rõ ràng, phù hợp với năng lực, sở trường của từng cá nhân. Cán bộ lãnh đạo, quản lý thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở cấp dưới thực hiện tốt nhiệm vụ được phân công. Từng cán bộ, đảng viên đã thấm nhuần, ra sức học tập tư tưởng và tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh, đặc biệt phấn đấu thực hiện lời dạy của Người: lời nói luôn đi đôi với hành động, lý luận gắn với thực tiễn bằng những việc làm hết sức cụ thể, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và năng lực, sở trưởng của mình qua đó đã nâng cao nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên. Đặc biệt, trong năm 2016, cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh được Đảng ủy, Ban Giám hiệu triển khai một cách sâu rộng đến từng chi bộ; tổ chức cho từng cán bộ, đảng viên đăng ký học tập và làm theo các nội dung chủ đề năm 2016, nội dung đăng ký làm theo của cán bộ, đảng viên ngày càng phong phú, thiết thực hướng vào việc nâng cao năng lực công tác của từng thành viên, trong đó xác định nói đi đôi với làm một nội dung có ý nghĩa quan trọng, cần được nhấn mạnh thực hiện – đây là một trong những tiêu chí, cơ sở vững chắc để đánh giá đảng viên cuối năm được khách quan, chính xác và toàn diện.

Tuy nhiên, trong đăng ký học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh của một số chi bộ và cán bộ, đảng viên còn chung chung, chưa sát với nhiệm vụ chính trị, chưa gắn trực tiếp với công tác xây dựng Đảng; chưa gắn với nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể; việc sinh hoạt chuyên đề còn sơ sài; công tác chuyên môn vẫn còn một số hạn chế nhất định như: lên lớp trễ giờ; công tác nghiên cứu thực tế đôi lúc thực hiện chưa nghiêm túc hoặc có làm nhưng không tuân thủ theo kế hoạch đã được phê duyệt, thiếu báo cáo hoặc báo cáo và kế hoạch không trùng khớp với lịch công tác chuyên môn; chấm tiểu luận cuối khóa, bài thi, bài kiểm tra còn trễ hạn;… Như vậy, việc học tập tư tưởng Hồ Chí Minh về nói đi đôi với làm là một nội dung vô cùng quan trọng và cấp thiết đối với mỗi cá nhân cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ. Để việc học tập đạt hiệu quả tốt trong thời gian tới, tôi thiết nghĩ rằng cần thực hiện tốt một số vấn đề chủ yếu sau:

- Một là, trước hết Đảng ủy cần chú trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ, trọng tâm là giáo dục đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, làm cho thấm nhuần sâu sắc trong tư tưởng mỗi cán bộ, đảng viên và được thể hiện nhất quán trong mỗi hành động, nói luôn đi đôi với làm.

- Hai là, nâng cao trách nhiệm của tập thể và cá nhân trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tiếp tục phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý để tạo tiền đề, tấm gương sáng cho cấp dưới học tập và noi theo.

                - Ba là, mỗi cán bộ, đảng viên cần tự giác học tập và tu dưỡng, rèn luyện đạo đức theo tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nói chung và tư tưởng Hồ Chí Minh về nói đi đôi với làm nói riêng. Việc tự học tập để nâng cao nhận thức phải thực hiện thường xuyên, liên tục. Các nội dung học tập phải được đưa vào sinh hoạt chi bộ, trở thành nền nếp. Thường xuyên trao đổi, thảo luận, tự phê bình, phê bình, đóng góp ý kiến xây dựng chi bộ, Đảng bộ luôn trong sạch, vững mạnh.

- Bốn là, kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện “nói một đằng, làm một nẻo” hoặc nói không đi đôi với làm; khắc phục những biểu hiện sa sút về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống; thực hiện tốt Quy định 19 điều cán bộ, đảng viên không được làm.  Đây là những quy định hết sức cần thiết, giúp ngăn ngừa những sai phạm của cán bộ, đảng viên. Đồng thời, đây cũng chính là những tiêu chí để đánh giá phẩm chất và năng lực của cán bộ, đảng viên và giúp cho cán bộ, đảng viên thực hiện có hiệu quả tấm gương “nói đi đôi với làm”, nói và làm đúng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh có ý nghĩa hết sức quan trọng đến việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của Trường Chính trị thành phố Cần Thơ nói chung và đối với mỗi cán bộ, đảng viên nói riêng. Nhận thức rõ tầm quan trọng và ý nghĩa đó, làm tốt những nội dung nói đi đôi với làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh sẽ góp phần thiết thực vào thực hiện thắng lợi Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) về tiếp tục và đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh hiện nay.

----------------------------------

¹ Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 11, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.95.

² Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr.306.

³ Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, tr.494.

⁴ Hồ Chí Minh: Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr.250.

Triệu Thanh Sơn - GV Khoa Nhà nước và Pháp luật