Đổi mới phương pháp giảng dạy đối với giảng viên lý luận cần thực hiện các nội dung cụ thể sau:

Thứ nhất: Giảng viên phải thực sự là người tâm huyết với nghề nghiệp và có kiến thức sâu rộng.

Để đổi mới phương pháp giảng dạy có kết quả, trước hết mỗi giảng viên phải tự nhìn lại mình về kiến thức chuyên ngành, liên ngành và phương pháp giảng dạy, rút kinh nghiệm đồng thời phải bổ sung những phần còn yếu, còn thiếu. Mỗi giảng viên phải tự mình ý thức việc tự học, tự nghiên cứu để không ngừng nâng cao hiểu biết, trau dồi về chuyên môn nghiệp vụ; ngoài chuyên ngành của mình phải có kiến thức rộng để bổ sung, hỗ trợ cho bài giảng được phong phú và giàu sức thuyết phục.

Thứ hai: Giảng viên cần phải chú trọng liên hệ với thực tiễn mới nâng cao được chất lượng, hiệu quả giảng dạy

 Bài giảng muốn sinh động giàu sức thuyết phục, giảng viên cần phải liên hệ với thực tiễn của thế giới, của đất nước, của địa phương, của bản thân mỗi học viên. Về sự liên hệ này tùy thuộc vào khả năng của mỗi giảng viên, có thể giảng viên tự liên hệ trong bài giảng và chỉ cho học viên thấy rõ điều đó được thể hiện trong thực tế cuộc sống. Đối với học viên là cán bộ, công chức có vốn thực tiễn là vô cùng phong phú, vì thế giảng viên có thể gợi mở, đàm thoại với học viên, dẫn ra những thực tiễn của địa phương, đất nước hay cá nhân và từ đó khái quát làm sáng tỏ về mặt lý luận. Một trong những vấn đề đổi mới phương pháp giảng dạy lý luận nhất thiết phải chú trọng liên hệ với thực tiễn mới nâng cao được chất lượng, hiệu quả giảng dạy.

Thứ ba: Giảng viên phải nắm được đối tượng học viên và cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy.

Trên cơ sở đó, giảng viên chủ động có kế hoạch cho từng bài giảng, tiết giảng và sử dụng những phương pháp nào, thiết bị gì cho phù hợp để đạt được hiệu quả tối ưu trong giảng dạy. Theo chúng tôi, không có một phương pháp dạy học nào tối ưu cho tất cả mọi người, vì dạy học vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật. Khoa học ở chỗ giảng viên phải bảo đảm nội dung, chương trình, mục tiêu đào tạo…nghệ thuật là giảng viên phải tuỳ theo đối tượng, tình hình cụ thể của lớp học mà có cách thức giảng dạy đáp ứng yêu cầu, đạt chất lượng.Vì thế, đổi mới phương pháp giảng dạy phụ thuộc phần lớn vào bản thân mỗi giảng viên, nhất là trong giai đoạn hiện nay mỗi giảng viên phải chủ động suy nghĩ tìm tòi, đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng, hiệu quả. Nếu giảng viên không quan tâm chú trọng đổi mới phương pháp giảng dạy là tự đào thải mình.

Thứ tư: Sử dụng các phương tiện kỹ thuật trong nghiên cứu và giảng dạy.

 Một trong những yêu cầu cấp thiết hiện nay đối với giảng viên là phải sử dụng các phương tiện kỹ thuật trong nghiên cứu và giảng dạy. Các phương tiện này nhằm bổ sung và làm phong phú thêm cho những nội dung của bài giảng; thay đổi cách học và phương pháp học, tạo sự hứng thú, kích thích tìm tòi, đi sâu nghiên cứu của học viên. Làm cho học viên phát huy được tính chủ động, sáng tạo. Sử dụng các phương tiện kỹ thuật nhằm thay đổi phương pháp dạy chay, học chay, giúp học viên tiếp cận được khoa học kỹ thuật, gợi mở cho những người làm công tác xã hội gắn lý luận với thực tiễn, gắn học với hành. Đây là một trong những phương pháp mà người giảng viên phải thực hiện trong đổi mới phương pháp giảng lý luận, là một trong những phương tiện hỗ trợ đắc lực, có hiệu quả cho việc đổi mới phương pháp giảng dạy của giảng viên. Vi tính giúp cho giảng viên soạn bài giảng Power Point, giới thiệu giáo trình, tài liệu tham khảo, hình ảnh hay thước phim minh hoạ…Tuy nhiên, chúng ta cũng không nên lạm dụng vi tính trong giảng dạy và xem nó như là cái mốt, hay coi đó là toàn bộ sự đổi mới phương pháp dạy học.

Thứ năm: Đổi mới phương pháp giảng dạy cần gắn liền với nghiên cứu khoa học.

Giảng viên cần chú trọng nghiên cứu khoa học và xem đây là một nhiệm vụ không thể thiếu trong đổi mới phương pháp. Nghiên cứu khoa học là động lực thúc đẩy say mê nghề nghiệp, giúp giảng viên làm chủ được tri thức trên cơ sở độc lập suy nghĩ, sáng tạo, biết vận dụng tri thức vào bài giảng cũng như thực tiễn cuộc sống. Mỗi bài viết, mỗi vấn đề nghiên cứu đòi hỏi giảng viên phải vạch ra đề cương, đọc những tài liệu liên quan…vì thế, giảng viên có quá trình tích luỹ về lượng để biến đổi về chất; tri thức ngày càng được mở rộng và chuyên sâu. Giảng viên sẽ thực sự chủ động trước mọi vấn đề đặt ra và sẽ kết hợp tốt, sử dụng nhuần nhuyễn các phương pháp trong mỗi giờ giảng để nâng cao kết quả đào tạo.

Thứ sáu:  Xêmina “biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo”

Xêmina “biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo”. Vì thế giảng viên cần coi trọng và tăng cường thực hiện xêmina của học viên. Đây là một vấn đề quan trọng, thiết thực cho đổi mới phương pháp của giảng viên, vì thông qua xêmina học viên có điều kiện trực tiếp trao đổi, thảo luận đưa ra những chính kiến của mình cả về lý luận và thực tiễn, cả những vấn đề đúng và chưa đúng…Thông qua xêmina, giảng viên kiểm nghiệm được học viên đã nắm được bài giảng đến mức độ nào, phương pháp giảng dạy của giảng viên đã đạt được hiệu quả hay không? Kiến thức của giảng viên còn có chỗ nào chưa thật vững để tự mình điều chỉnh bổ sung. Thực hiện xêmina, giảng viên nên chọn một học viên học lực khá, có khả năng điều hành giao cho họ tự thảo luận, giảng viên là người trọng tài, nghe các ý kiến phát biểu, tổng hợp và giải đáp khi học viên thảo luận đưa ra các ý kiến không thống nhất. Thực hiện tốt xêmina buộc học viên phải đọc tài liệu, nghiên cứu, chuẩn bị, từ đó sẽ tạo nên động lực và hứng thú của người học, giúp họ nắm vững được lý luận vận dụng vào thực tiễn có hiệu quả.

 Như vậy, đổi mới phương pháp giảng dạy lý luận là trên cơ sở phương pháp truyền thống, chúng ta kế thừa, phát huy mặt tích cực, khắc phục mặt hạn chế bắng cách kết hợp phương pháp dạy học truyền thống với phương pháp hiện đại, sử dụng các phương tiện kỹ thuật vào bài giảng, phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học viên, nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo. Qua đó cho thấy, vai trò quyết định thành công vẫn là giảng viên, giảng viên là người trang bị phương pháp, cố vấn, người điều phối, người hướng dẫn và là người thúc đẩy quá trình đào tạo đạt hiệu quả./.

ThS. VÕ THỊ THU THỦY -  Phó trưởng Khoa Nhà nước - Pháp luật

THÔNG TIN NGHIÊN CỨU GIẢNG DẠY TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TP. CẦN THƠ SỐ 14 NĂM 2011 (Góc Thực tiễn - Kinh nghiệm)