|
Tái cấu trúc doanh nghiệp Nhà nước - Tư duy chiến lược của Đảng trong quá trình hội nhập
Trong những năm vừa qua bên cạnh những thành tựu vượt bậc trong lĩnh vực kinh tế - xã hội đất nước ta cũng đối mặt với những thách thức to lớn trong quá trình hội nhập quốc tế nói chung và nền kinh tế nói riêng. Đặc biệt là vấn đề tái cấu trúc lại các doanh nghiệp nhà nước mà trọng tâm là các tập đoàn kinh tế, các tổng công ty nhà nước. Bởi lẽ, những hạn chế, yếu kém trong hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước này đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến tiến trình tăng trưởng của nền kinh tế quốc dân nói riêng cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung là đáng báo động.
Theo dự thảo báo cáo của Đảng ủy khối doanh nghiệp Trung ương "Hoạt động sản xuất kinh doanh của hầu hết doanh nghiệp trong khối gặp khó khăn do thiếu vốn đầu tư thực hiện dự án trọng điểm, dẫn đến chậm tiến độ; chi phí đầu vào tăng cao dẫn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của một số doanh nghiệp thấp, thậm chí một số doanh nghiệp bị lỗ, nếu không có giải pháp tháo gỡ kịp thời, một số doanh nghiệp mất khả năng thanh toán, dễ rơi vào khủng hoảng nợ". Theo đó tập đoàn Công nghiệp tàu
thủy Việt Nam (Vinashin) thực hiện tái cơ cấu chậm, sản xuất kinh doanh chưa
đáp ứng được yêu cầu đề ra; một số đơn vị thành viên chưa có khả năng trả nợ
lương, bảo hiểm xã hội cho người lao động. Tập đoàn Điện lực lỗ lũy kế tính đến
ngày 30-6-2011 là 31.565 tỉ đồng (trong đó năm 2010 lỗ 23.647 tỉ đồng, sáu
tháng đầu năm 2011 lỗ ước 7.918 tỉ đồng). Tổng công ty Hàng hải Việt Nam trong
sáu tháng đầu năm 2011 lỗ 660 tỉ đồng, khoản nợ nhận từ Vinashin chuyển sang
16.000 tỉ đồng. Tổng công ty Xăng dầu Việt Theo ước tính của Đảng ủy khối doanh nghiệp Trung ương, trong năm nay tập đoàn Điện lực có khả năng lỗ 11.669 tỉ đồng; Tổng công ty Xăng dầu lỗ 1.200 tỉ đồng; Vinashin lỗ 3.092 tỉ đồng; Tổng công ty Hàng hải lỗ 613 tỉ đồng. Báo cáo cho biết, xét về hiệu quả kinh doanh, ngoài bốn doanh nghiệp nêu trên dự kiến lỗ, thì tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu của hầu hết các đơn vị thuộc lĩnh vực sản xuất, thương mại dịch vụ, xây dựng đều giảm sút so với năm 2010. Một số doanh nghiệp thuộc lĩnh vực vận tải, xây dựng, xi măng, sắt thép có tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu đạt thấp, khoảng dưới 5%. Về thực trạng đầu tư ngoài ngành chính, báo cáo cho biết có 21/31 tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, và ngân hàng đầu tư ra ngoài ngành nghề kinh doanh chính với tổng số vốn đầu tư hơn 22.590 tỉ đồng. Đảng ủy khối cảnh báo: "Một số doanh nghiệp đang thiếu vốn cho đầu tư phát triển ngành nghề kinh doanh chính nhưng lại đầu tư vào lĩnh vực nhạy cảm, tiềm ẩn nhiều rủi ro, mất an toàn vốn". Trước những thực trạng hoạt động đó của các doanh nghiệp nhà nước, Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ 11 đã nêu nhiệm vụ "cấu trúc lại" nền kinh tế như một phương thức để thực hiện đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế. Đến Hội nghị lần thứ 3, Trung ương Đảng đã cụ thể hóa mang tính thay đổi chiến lược về việc “tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng”. Trong đó chỉ ra các ưu tiên hành động trong thời gian trước mắt, để tạo đột phá, với 3 lĩnh vực trọng tâm: Tái cấu trúc đầu tư với trọng tâm là đầu tư công; cơ cấu lại thị trường tài chính với trọng tâm là tái cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính; tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước mà trọng tâm là các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước. Ba nội dung này gắn liền với việc chống lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô và quan trọng hơn là sự thay đổi tư duy chiến lược của Đảng về phát triển kinh tế bền vững, không chạy theo tăng trưởng bằng mọi giá, từ cấp lãnh đạo cao nhất. Đặc biệt là vấn đề tái cấu trúc lại các doanh nghiệp nhà nước mà trọng tâm là các tập đoàn kinh tế, các tổng công ty nhà nước. Để thể chế hoá quan điểm trên của Đảng ta, ngày 07/10/2011 Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định 2372/2011/QĐ-BTC do Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ ký về việc thành lập ban chỉ đạo xây dựng đề án tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước trên tinh thần “Ban chỉ đạo đề án có nhiệm vụ tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính đánh giá tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, trên cơ sở đó xây dựng đề án tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và tổ chức triển khai đề án được phê duyệt nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước”. Điều đó cho thấy quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong việc tái cấu trúc lại nền kinh tế nói riêng cũng như phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta nói chung là sản phẩm của tinh thần “nhìn thẳng vào sự thật”, tiếp tục thực hiện công cuộc “đổi mới” của Đảng để đánh giá một cách toàn diện về nền kinh tế Việt Nam đang đứng ở vị trí nào trong nấc thang phát triển của thế giới. Lịch sử đã chứng minh rằng, chỉ khi nào và chừng nào Đảng ta dám nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật và có quyết tâm chính trị to lớn với tinh thần đoàn kết nhất trí cao trong Đảng để “đổi mới” cả về tư duy lý luận lẫn thực tiễn hành động cách mạng thì nhất định cách mạng Việt Nam sẽ thành công rực rỡ với những thắng lợi vĩ đại mà điển hình là thắng lợi của hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và thực hiện thành công ngoạn mục công cuộc “đổi mới” đất nước trong thập niên 80 của thế kỷ 20. Chúng ta tin tưởng rằng, với quyết tâm chính trị cao nhất của mình, Đảng sẽ thực hiện thắng lợi công cuộc “tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng” mà một trong những trọng tâm là “tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước mà trọng tâm là các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước” hoàn toàn thắng lợi, đưa nền kinh tế phát triển ổn định và bền vững với tốc độ tăng trưởng khá cao. NGUYỄN TRUNG TÍN - GV. Khoa Nhà nước – Pháp luật THÔNG TIN NGHIÊN CỨU GIẢNG DẠY TRƯỜNG CHÍNH TRỊ TP. CẦN THƠ SỐ 14 NĂM 2011 Tài liệu tham khảo: Nghị quyết Đại hội Đảng toàn Quốc lần thứ 11. Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 3 của BCH Trung ương Đảng khoá 11. http://vef.vn/2011-09-17-tap-doan-kinh-te-nha-nuoc-van-chia-tay http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2011-10-11-tai-cau-truc-nhin-thang-su-that-de-vuot-len-chinh-minh |