Tóm tắt: Giảng viên thỉnh giảng là nguồn nhân lực quan trọng giúp cho Trường Chính trị thành phố Cần Thơ hoàn thành tốt nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng được các cấp lãnh đạo của thành phố Cần Thơ và Trung ương giao. Giảng viên thỉnh giảng giúp bổ sung kiến thức thực tiễn cho học viên và là nhân tố tạo sự liên kết chặt chẽ giữa Trường Chính trị với với các cơ quan, đơn vị quản lý của Thành phố trong hoạt động triển khai lý luận, tổng kết thực tiễn và tham mưu đề xuất các giải pháp, chính sách trong công tác nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố Cần Thơ. Từ ý nghĩa quan trọng đó, việc quan tâm đến xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng chất lượng, đầy đủ là một yêu cầu cấp thiết của Trường Chính trị thành phố Cần Thơ trong giai đoạn hiện nay.

1. Đặt vấn đề

Trường Chính trị thành phố Cần Thơ là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Thành ủy Cần Thơ, với cơ cấu tổ chức bộ máy hiện tại gồm: Ban Giám hiệu, 03 khoa chuyên môn và 02 phòng với số lượng 40 biên chế chính thức, trong đó có 26 giảng viên (bao gồm giảng viên cơ hữu và giảng viên kiêm nhiệm) và 03 giảng viên thỉnh giảng thuộc biên chế của Trường. Lực lượng giảng viên cơ hữu của Trường là nguồn lực chủ yếu, trực tiếp thường xuyên tham gia vào hoạt động giảng dạy các lớp đào tạo, bồi dưỡng do Trường tổ chức. Tuy nhiên, nếu chỉ sử dụng duy nhất nguồn lực này vào hoạt động giảng dạy thì sẽ không thể đảm bảo độ dày về lực lượng giảng dạy trong các trường hợp giảng viên vắng mặt vì nhiều lý do như học tập, công tác.... Mặt khác, kiến thức thực tiễn trong hoạt động lãnh đạo, quản lý trực tiếp của đội ngũ giảng viên thỉnh giảng là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng của Trường cần được khai thác và sử dụng một cách hiệu quả. Ngoài ra, xây dựng lực lượng giảng viên thỉnh giảng đủ mạnh không chỉhỗ trợ tốt cho hoạt động giảng dạy mà còn là nguồn nhân lực quan trọng tham gia phối hợp và góp ý hiệu quả cho Trường trong các hoạt động chuyên môn, nghiên cứu khoa học, xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng sát với yêu cầu thực tế của thành phố Cần Thơ.

2. Nội dung

2.1. Yêu cầu cần thiết phải xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng

Thứ nhất, nhằm đảm bảo thực hiện quy định về xây dựng trường chính trị chuẩn và thực hiện quy chế giảng viên thỉnh giảng.

Thực hiện Quy đinh số 11-QĐ/TW ngày 19/5/2021 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về trường chính trị chuẩn, theo đó quy định nhiệm vụ cụ thể đối với các trường chính trị trong việc xây dựng đội ngũ giảng viên nói chung phải đảm bảo về tỷ lệ so với tổng biên chế (ít nhất 75%), tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm và lý luận chính trị, ngoài ra trường chính trị phải xây dựng được đội ngũ giảng viên thỉnh giảng theo quy định (điểm i, khoản 5, Điều 7). Đồng thời, theo Quy chế giảng viên do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (ban hành kèm theo Quyết định 6468-QĐ/HVCTQG ngày 21/12/2021 của Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) cũng đã quy định về đối tượng, tiêu chuẩn, nhiệm vụ, công nhận và sử dụng, nghĩa vụ và quyền lợi của giảng viên thỉnh giảng (Điều 3, Điều 8, Điều 9, Điều 10 của Quy chế giảng viên). Nội dung, quy định liên quan đến giảng viên thỉnh giảng đã được quy định rất chặt chẽ và cụ thể là cơ sở vững chắc để các trường chính trị nói chung và Trường Chính trị thành phố Cần Thơ nói riêng tổ chức xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng được thuận lợi và hiệu quả.

Có thể khẳng định, việc xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng là một yêu cầu cần thiết được các cấp, các ngành Trung ương và địa phương quan tâm; trên cơ sở quy định của Trung ương, Trường Chính trị thành phố Cần Thơ đã triển khai từng bước để xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng, tiêu chuẩn theo quy định.

Thứ hai, xây dựng đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu công tác tổ chức giảng dạy các lớp đào tạo, bồi dưỡng.

Trong những năm qua, Trường Chính trị thành phố Cần Thơ là đơn vị luôn hoàn thành tốt mục tiêu nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức do Thành ủy và UBND thành phố Cần Thơ giao, với lưu lượng lớp học và học viên bình quân hàng năm tương đối cao, vì vậy yêu cầu xây dựng đội ngũ giảng viên trong đó có giảng viên thỉnh giảng đảm bảo về số lượng và chất lượng là rất quan trọng và cấp thiết. Cụ thể số lượng lớp học và học viên được giao trong 05 năm qua như sau:

- Năm 2018: 66 lớp với 4.955 học viên (Quyết định số 933-QĐ/TU ngày 28/12/2017).

- Năm 2019: 65 lớp với 4.738 học viên (Quyết định số 1481-QĐ/TU ngày 03/12/2018).

- Năm 2020: 62 lớp với 4.316 học viên (Quyết định số 1996-QĐ/TU ngày 25/12/2019).

- Năm 2021: 45 lớp với 3.005 học viên (Quyết định số 110-QĐ/TU ngày 15/01/2021).

- Năm 2022: 51 lớp với 3.225 học viên (Quyết định số 110-QĐ/TU ngày 01/3/2022 và Kế hoạch số 96-KH/TU ngày 15/4/2022).

Chương trình đào tạo, bồi dưỡng của Trường Chính trị thành phố Cần Thơ đảm nhận cũng rất đa dạng về nội dung, bao gồm: các lớp đào tạo Trung cấp lý luận chính trị theo Quyết Quyết định 292/QĐ-HVCTQG ngày 21 tháng 01 năm 2021 của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; các lớp hệ bồi dưỡng theo Nghị định số 101/2017/NĐ-CP ngày 01/9/2017 của Chính phủ về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức; Nghị định số 89/2021/NĐ-CP ngày 18/10/2021 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 101/2017/NĐ-CP. Cụ thể, về số lượng lớp học và học viên các lớp đào tạo, bồi dưỡng mở mới hàng năm:

- Các lớp đào tạo Trung cấp lý luận chính trị:

Năm	2018		2019		2020		2021		2022
Hệ	Tập trung	Không tập trung	Tập trung	Không tập trung	Tập trung	Không tập trung	Tập trung	Không tập trung	Tập trung	Không tập trung
Số lớp	0	17	01	11	03	05	03	05	04	05
Số học viên	0	1.167	34	685	148	349	130	390	200	355

 

- Các lớp bồi dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch công chức và lãnh đạo, quản lý: Bồi dưỡng ngạch chuyên viên chính (CVC); Bồi dưỡng ngạch chuyên viên (CV); Bồi dưỡng lãnh đạo, quản lý cấp phòng và tương đương (CP):

Năm	2018			2019			2020			2021			2022
Tên lớp	CV	CVC	CP	CV	CVC	CP	CV	CVC	CP	CV	CVC	CP	CV	CVC	CP
Số lớp	07	03	02	10	04	04	10	04	04	04	03	02	03	02	02
Số học viên	619	230	79	780	322	160	707	283	248	289	216	131	179	167	97

 

Bên cạnh đó, hàng năm Trường Chính trịthường xuyên thực hiệnvà phối hợptổ chứccác lớp bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ như: Bồi dưỡng kỹ năng chủ tịch, phó chủ tịch UBND cấp xã; Bồi dưỡng cấp ủy cơ cở, Bồi dưỡng công tác dân vận chính quyền; Bồi dưỡng công tác dân vận khối đảng, đoàn thể; Bồi dưỡng Văn hóa công sở; Bồi dưỡng phương pháp giảng dạy lý luận chính trị; Bồi dưỡng cập nhật kiến thức Đối tượng 4; các lớp bồi dưỡng, tập huấn khác theo yêu cầu của cơ quan, đơn vị và địa phương.

Từ thực tế về số lượng và loại hình đào tạo, bồi dưỡng của Trường Chính trị thành phố Cần Thơ đang đảm nhận có thể thấy rất đa dạng về nội dung và số lượng tương đối nhiều so với lực lượng giảng viên trong biên chế nên yêu cầu vềxây dựng lực lượng giảng viên thỉnh giảngđủ về số lượng, đảm bảo chất lượng là rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Thứ ba, bổ sung kiến thức thực tiễn cho học viên, giúp học viên hiểu sâu hơn về hoạt động thực tiễn ở các cơ quan, đơn vị góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập.

Lực lượng giảng viên trong biên chế của Trường Chính trị đã được đào tạo, bồi dưỡng rất cơ bản về chuyên môn, có kỹ năng và phương pháp giảng dạy tích cực, hầu hết giảng viên cũng trãi qua quá trình nghiên cứu thực tế dài hạn tại địa phương và đi nghiên cứu thực tế theo kế hoạch hàng năm nên đã đáp ứng yêu cầu, tiêu chuẩn giảng viên theo quy định; trong đó có một số giảng viên đã có kinh nghiệm công tác thực tế tại cơ quan, đơn vị, địa phương nên có thể vận dụng hiệu quả vào công tác giảng dạy, gắn lý luận với thực tiễn giúp cho việc giảng dạy đạt được chất lượng cao. Tuy nhiên, cũng có một số giảng viên trẻ còn thiếu kinh nghiệm thực tế, trãi nghiệm chưa nhiều nên quá trình vận dụng, liên hệ thực tiễn vào bài giảng chưa sâu, đòi hỏi cần có quá trình để nghiên cứu, tích lũy thêm kinh nghiệm mới đạt được yêu cầu cao về chất lượng. Bên cạnh đó, trong các chương trình đào tạo, bồi dưỡng do Trường Chính trị đảm nhận có nhiều chuyên đề đòi hỏi tính thực tiễn rất cao, khả năng thực hành ứng dụng gắn với nhiệm vụ đang thực hiện của cán bộ, công chức, viên chức nên việc mời các giảng viên thỉnh giảng là những người đang trực tiếp quản lý, chỉ đạo lĩnh vực đó sẽ tạo ra sự hấp dẫn và hiệu quả rất cao đối với việc giảng dạy và học tập. Giảng viên thỉnh giảng là sự bổ khuyết cho những mặt chưa hoàn thiện của lực lượng giảng viên cơ hữu của Trường và thông qua hoạt động dự giờ sẽ giúp cho giảng viên trẻđúc kết thêm kinh nghiệm thực tiễn,chất lượng giảng dạy ngày càng được nâng cao.

Thứ tư, giảng viên thỉnh giảng là cầu nối giữa Trường Chính trị thành phố Cần Thơ với các cơ quan, đơn vị, địa phương trong hoạt động phối hợpquản lý đào tạo, bồi dưỡngvà nghiên cứu khoa học.

Giảng viên thỉnh giảng là những người có nhiều kinh nghiệm trong công tác  của các cơ quan đơn vị, phần lớn cũng là những nhà lãnh đạo, quản lý trong lĩnh vực chuyên ngành nên việc xây dựng được một đội ngũ giảng viên thỉnh giảng chất lượng, phối hợp thường xuyên sẽ giúp cho Trường Chính trị trong việc triển khai kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng được thuận lợi, sát với yêu cầu thực tế của cơ quan, đơn vị sử dụng cán bộ. Sự trao đổi trực tiếp, thường xuyên với giảng viên thỉnh giảng sẽ giúp Trường Chính trị cập nhật thường xuyên những quy định mới, những phương pháp quản lý mới và có số liệu chính xác trong hoạt động quản lý của các cơ quan trong hệ thống chính trị nói chung từ đó sẽ giúp cho Trường Chính trị tham mưu, đề xuất những vấn đề quan trọng liên quan đến hoạt động đào tạo, bồi dưỡng của Trường một cách kịp thời, hiệu quả. Bên cạnh hoạt động giảng dạy, giảng viên thỉnh giảng cũng có thể hỗ trợ, hợp tác với Trường Chính trị trong hoạt động nghiên cứu khoa học gắn với với nội dung, lĩnh vực quản lý vì giảng viên thỉnh giảng đã có sự hiểu biết nhất định về hoạt động của Trường Chính trị nên thuận lợi trong việc trao đổi, phối hợp thực hiện các công trình, đề tài nghiên cứu phù hợp.

2.2. Thực trạng và giải pháp để xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng chất lượng, hiệu quả

Mặc dù công tác xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng đã được lãnh đạo Trường rất quan tâm và thực hiện từ sớm; ngay sau khi thực hiện chia tách tỉnh Cần Thơ và Hậu Giang, Trường Chính trị thành phố Cần Thơ được thành lập theo Quyết định số 07-QĐ/TU ngày 03/01/2004 của Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ, lãnh đạo Trường đã triển khai việc lập danh sách, hồ sơ giảng viên thỉnh giảng gắn với thực hiện công tác xây dựng và quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn ISO 9001:2000 (hiện tại theo Tiêu chuẩn ISO 9001:2015). Tuy nhiên, do chưa có một cơ sở pháp lý đầy đủ về yêu cầu, tiêu chuẩn, chế độ đối với giảng viên thỉnh giảng nên công tác tổ chức thực hiện chưa đáp ứng đầy đủ về quy trình thực hiện, số lượng giảng viên đăng ký tham gia còn hạn chế và chất lượng chưa thật sự đáp ứng yêu cầu. Bên cạnh đó, việc triển khai tổ chức các chương trình đào tạo, bồi dưỡng chưa đa dạng, số lượng lớp học tương đối ít (mỗi năm chỉ quản lý tổng số từ 20 đến 30 lớp), các chương trình có nội dung về bồi dưỡng kỹ năng lãnh đạo, quản lý, chuyên môn chưa nhiều nên việc duy trì, kết nối với đội ngũ giảng viên thỉnh giảng chưa được thường xuyên. Danh sách giảng viên thỉnh giảng hàng năm chưa được cập nhật, thay thế, bổ sung, chủ yếu khi có yêu cầu mới thực hiện liên hệ mời giảng nên giảng viên thỉnh giảng đôi lúc còn bị động, chưa có sự chuẩn bị sẵn sàng khi được mời tham gia giảng dạy.

Để góp phần xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng đạt chất lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời gian tới cần nghiên cứu thực hiện một số giải pháp cơ bản như sau:

Một là, cần rà soát lại tất cả các nội dung chương trình, đào tạo, bồi dưỡng của Trường đang thực hiện để xác định chính xác số lượng, đối tượng theo lĩnh vực phù hợp với yêu cầu thỉnh giảng, tránh trường hợp xây dựng quá nhiều sẽ gây khó khăn và thiếu sự liên kết trong quá trình thực hiện.

Hai là, cần xây dựng quy trình quản lý, tiếp nhận hồ sơ giảng viên thỉnh giảng theo tiêu chuẩn đã được quy định, phù hợp với thực tế công tác và khả năng giảng dạy; danh sách giảng viên thỉnh giảng phải được cập nhật, bổ sung hàng năm nếu có thay đổi liên quan đến hoạt động, công tác của giảng viên thỉnh giảng.

Ba là, để đảm bảo công tác của giảng viên thỉnh giảng được thuận lợi, Trường Chính trị cần thực hiện xin chủ trương phê duyệt đội ngũ giảng viên thỉnh giảng của Thường trực Thành ủy Cần Thơ để làm cơ sở phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan trong việc phân công sắp xếp nhiệm vụ công tác và tham gia giảng dạy của đội ngũ giảng viên thỉnh giảng.    

Bốn là, cần xây dựng chính sách chi trả thù lao hợp lý, đúng quy định, có hợp đồng đầy đủ. Đồng thời, đảm bảo tính thường xuyên, liên tục trong hoạt động phối hợp để duy trì mối liên hệ và sự sẵn sàng tham gia của giảng viên thỉnh giảng trong điều kiện cho phép.

Năm là, bên cạnh công tác giảng dạy Trường Chính trị có thể tăng cường phối hợp với giảng viên thỉnh giảng trong một số hoạt động nghiên cứu khoa học, phát huy vai trò của giảng viên thỉnh giảng và tạo sự liên kết chặt chẽ trong mối liên hệ công tác giữa Trường Chính trị với cơ quan chủ quản và giảng viên thỉnh giảng.

3. Kết luận

Xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng đảm bảo về số lượng và chất lượng  là yêu cầu quan trọng và cấp thiết hiện nay của Trường Chính trị thành phố Cần Thơ nhằm đảm thực theo đúng quy định về tiêu chí xây dựng Trường đạt chuẩn  và các quy định của Trung ương về giảng viên thỉnh giảng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn về công tác tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng và góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác giảng dạy, học tập, quản lý, nghiên cứu khoa học của Trường. Do đó, để việc sớm hoàn thiện việc xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng đạt yêu cầu đòi hỏi cần có sự chỉ đạo kịp thời của Ban Giám hiệu, sự tham mưu và chuẩn bị tích cực của các phòng, khoa chuyên môn; đồng thời, cũng cần có sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Thành phố và cơ quan, đơn vị có liên quan. 

 

 

Tài liệu tham khảo

1.     Quyết định số 705/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức thuộc các cơ quan trong hệ thống chính trị đến năm 2030; dự thảo Quy định về tiêu chí trường chính trị chuẩn và quy trình công nhận trường chính trị chuẩn.

2.     Quy định số 11-QĐ/TW ngày 19 tháng 5 năm 2021 của Ban Bí thư về trường chính trị chuẩn.

3.     Nghị định 101/2017/NĐ-CP ngày 01-9-2017 của Chính phủ về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức và Nghị định số 89/2021/NĐ-CP ngày 18 tháng 10 năm 2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 101/2017/NĐ-CP.

4.     Quyết định số 292-QĐ/HVCTQG ngày 21 tháng 01 năm 2021 của Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh về chương trình đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý ở cơ sở (hệ Trung cấp lý luận chính trị).

5.     Quyết định số 6468-QĐ/HVCTQG ngày 21 tháng 12 năm 2021 của Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh về việc ban hành Quy chế nghiên cứu khoa học của trường chính trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;

6.     Văn kiện Hội nghị viên chức, người lao động của Trường Chính trị thành phố Cần Thơ năm 2018, 2019, 2020, 2021.

 

ThS.