Tóm tắt: Chuyển đổi số trong phát triển du lịch là xu thế tất yếu hiện nay, sẽ tạo ra bứt phá và hướng đến sự phát triển bền vững. Bài viết tập trung đánh giá thực trạng và giải pháp phát triển du lịch gắn với chuyển đổi số ở thành phố Cần Thơ.

Từ khóa: du lịch; chuyển đổi số; Cần Thơ.

1. Mở đầu

Nhìn nhận chuyển đổi số là một trong những yêu cầu cấp thiết, xu hướng tất yếu trong phát triển tất cả lĩnh vực đời sống, kinh tế, xã hội của các địa phương. Do đó, thành phố Cần Thơ đã đặt mục tiêu thuộc nhóm 5 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước về phát triển công nghệ thông tin và nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước. Trong thời gian qua, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Cần Thơ đã có Kế hoạch Chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Trong đó, xác định đẩy mạnh chuyển đổi số trong toàn ngành, phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh hướng đến nâng cao hiệu quả hoạt động, thúc đẩy sự tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh của du lịch thành phố. Tuy nhiên, phát triển du lịch gắn với chuyển đổi số ở thành phố vẫn còn một số hạn chế nhất định. Vì vậy, cần có những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả phát triển du lịch gắn với chuyển đổi số ở thành phố Cần Thơ trong thời gian tới.

2. Nội dung

2.1. Chủ trương của Nhà nước về chuyển đổi số trong phát triển du lịch

Chính phủ ban hành Nghị quyết số 103/NQ-CP ngày 06/10/2017 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1671/QĐ-TTg ngày 30/11/2018 về phê duyệt “Đề án tổng thể ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch giai đoạn 2018 - 2020, định hướng đến năm 2025”. Từ đó, đề án xác định mục tiêu: “Ứng dụng công nghệ thông tin nhằm phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh, chủ động đáp ứng nhu cầu đặc thù, chuyên biệt của thị trường khách du lịch, hỗ trợ doanh nghiệp du lịch kết nối hiệu quả với các chủ thể liên quan, tạo môi trường cho cộng đồng, các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phù hợp với xu hướng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, đáp ứng yêu cầu về đổi mới phương thức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh của du lịch Việt Nam” [4].

Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ đã ban hành Kế hoạch số 241/KH-UBND ngày 30/11/2021 về chuyển đổi số thành phố Cần Thơ năm 2025, định hướng đến năm 2030. Kế hoạch đề ra mục tiêu tổng quát: “Thành phố Cần Thơ phấn đấu thuộc nhóm 10 tỉnh, thành phố thực hiện chuyển đổi số tốt; tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới, đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý của bộ máy chính quyền, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân, phát triển môi trường số an toàn, nhân văn, rộng khắp” [6].

Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ đã ban hành Kế hoạch số 76/KH-UBND ngày 08/4/2024 về chuyển đổi số năm 2024 trên địa bàn thành phố Cần Thơ. Từ đó, xác định tập trung triển khai chuyển đổi số trong một ngành lĩnh vực ưu tiên như: Y tế, giáo dục, giao thông vận tải, nông nghiệp, tài nguyên môi trường, du lịch, lao động, thương binh và xã hội... để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số giải quyết các vấn đề cấp thiết của xã hội.

2.2. Thực trạng phát triển du lịch gắn với chuyển đổi số ở thành phố Cần Thơ

2.2.1. Kết quả đạt được và nguyên nhân

Một là, về công tác lãnh đạo, chỉ đạo. Lãnh đạo Sở Văn hóa, thể thao và du lịch thành phố Cần Thơ đã thường xuyên quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo ban hành các văn bản về chuyển đối số trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch, cụ thể như: Kế hoạch số 1496/KH-SVHTTDL ngày 25 tháng 4 năm 2024 của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Cần Thơ về Chuyển đổi số ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch năm 2024; Thông báo số 926/TB-SVHTTDL ngày 18 tháng 3 năm 2024 của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Cần Thơ về khuyến khích tổ chức, cá nhân thực hiện Dịch vụ công trực tuyến, Dịch vụ bưu chính công ích và thanh toán phí/lệ phí trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Hai là, về hạ tầng số. Sở đã trang bị đầy đủ các máy tính đảm bảo phục vụ tốt cho chuyển đổi số trong phát triển du lịch. Tỷ lệ máy tính/công chức, viên chức: 01 máy tính/công chức, viên chức. Mạng LAN của Sở và Trung tâm phát triển du lịch thành phố được kết nối với mạng Internet bằng đường truyền cáp quang tốc độ 120Mb và 01 đường truyền riêng biệt sử dụng phát Wifi tốc độ 120Mb [3]. Ngoài ra, tại Trung tâm phát triển du lịch còn được trang bị 01 máy chủ do Công ty VNPT cung cấp.

Ba là, về bảo đảm an toàn, an ninh mạng. Thường xuyên kiểm tra hệ thống mạng của cơ quan, phối hợp Trung tâm công nghệ thông tin và truyền thông kiểm tra bảo dưỡng hệ thống mạng định kỳ. Thực hiện báo cáo định kỳ hàng quý gửi về Sở Thông tin và Truyền thông; triển khai rà quét, xử lý, bóc gỡ mã độc chiến dịch tấn công mạng có chủ đích. Hệ thống mạng LAN và Hệ thống thông tin tổng hợp báo cáo thống kê du lịch đều được triển khai đầy đủ phương án bảo vệ theo Hồ sơ đề xuất cấp độ đã được phê duyệt. Thường xuyên phối hợp Sở Thông tin và Truyền thông triển khai giải pháp tường lửa bảo mật, giải pháp phòng, chống mã độc tập trung bảo vệ cho 100% máy trạm, thiết bị đầu cuối liên quan.

Bốn là, về cổng thông tin du lịch và ứng dụng du lịch thông minh trên điện thoại di động thành phố Cần Thơ. Cổng thông tin điện tử du lịch có hai tên miền là dulich.cantho.gov.vn và tourismcantho.vn. Hiện nay, cổng thông tin điện tử du lịch đã tiến hành nâng cấp chỉnh sửa giao diện và ngày càng hoàn thiện các tính năng; thông tin trên Cổng cũng được cập nhật liên tục, lượt truy cập cũng tăng đáng kể (tổng lượt truy cập là gần 5.000.000 lượt, đạt trung bình gần 5.000 lượt truy cập/ngày). Các tin tức, bài viết được cập nhật thường xuyên, liên tục ở các mục như: Tin tức, sự kiện, điểm đến, ẩm thực,… Trong 06 tháng đầu năm 2024, có 200 tin/bài được đăng trên Cổng [3]. Ngoài ra, nhằm giới thiệu Cổng thông tin điện tử du lịch thành phố Cần Thơ cho nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến, Trung tâm Phát triển Du lịch thành phố chủ động thực hiện liên kết với 47 Cổng thông tin điện tử, gồm có Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Tổng cục Du lịch; Sở Du lịch; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh, thành phố; Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch các tỉnh, thành phố; UBND quận huyện, các Sở ban ngành tại Cần Thơ, các Hiệp hội Du lịch và một số trường đại học tại thành phố Cần Thơ.

Ứng dụng du lịch thông minh trên thiết bị di động có trên 02 nền tảng là Android và iOS cũng đã được nâng cấp, tăng cường các chức năng kết nối, tra cứu thông tin đầy đủ và chất lượng, giá cả của các điểm du lịch một cách nhanh chóng; số hóa điểm du lịch. Trong 06 tháng đầu năm 2024, số lượt tải App CanThoTourism đạt gần 5.000 lượt [5]. Bản đồ số du lịch 3D và đã hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành du lịch và hệ thống phân tích phản hồi về du lịch Cần Thơ từ khách du lịch; ứng dụng thuyết minh du lịch trên thiết bị di động sử dụng các công nghệ chuyển đổi giọng nói giữa tiếng Việt và các ngôn ngữ thông dụng khác đang được hoàn thiện.

Năm là, về Fanpage, kênh Youtube, Tiktok. Trung tâm phát triển du lịch thành phố đã thiết lập Fanpage “Du lịch Cần Thơ – Can Tho Tourism”. Trong 06 tháng đầu năm 2024, số người tiếp cận Fanpage gần 2.000.000 lượt, số lượt truy cập gần 50.000 lượt. Kênh Youtube “Du lịch Cần Thơ – Can Tho Tourism” thường xuyên cập nhật, đăng tải các video clip giới thiệu các địa danh du lịch nổi tiếng, các điểm đến, khu du lịch, nhà hàng, khách sạn tại thành phố Cần Thơ. Tổng số lượt đăng ký đạt trên 400 lượt, số lượt xem đạt gần 9.000 lượt. Kênh Tiktok “Du lịch Cần Thơ – Can Tho Tourism” hiện có số lượt theo dõi đạt 2000 lượt, tổng số lượt thích là 4000 lượt [5].

Sáu là, về phát triển nhân lực số. Hiện tại, số lượng công chức, viên chức chuyên trách về thực hiện chuyển đổi số và kiêm nhiệm chuyển đổi, an toàn thông tin mạng tại Sở và Trung tâm phát triển du lịch là 02 người. Trình độ chuyên môn là Cử nhân công nghệ thông tin. Hàng năm, công chức, viên chức thường xuyên được cử tham gia các lớp bồi dưỡng về chuyển đổi số, an ninh mạng và các lớp nghiệp vụ có liên quan.

Bảy là, về tổng lượt khách tham quan, du lịch. Ước 6 tháng đầu năm 2024, tổng số khách đến thành phố tham quan, du lịch đạt 3.730.000 lượt, tăng 05% so với cùng kỳ, đạt 61% kế hoạch năm. Khách du lịch lưu trú 06 tháng đầu năm 2024 ước đạt 1.696.000 lượt, tăng 07% so với cùng kỳ, đạt 55% kế hoạch năm. Tổng doanh thu từ du lịch 06 tháng đầu năm 2024 ước đạt 3.321 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ, đạt 55% kế hoạch năm [3].

Nguyên nhân của những kết quả nêu trên là: Một là, sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao và thường xuyên của Ủy ban nhân dân thành phố, Sở Văn hóa, thể thao, du lịch thành phố. Hai là, công tác tuyên truyền về phát triển du lịch gắn với chuyển đổi số được quan tâm đúng mức. Ba là, các doanh nghiệp, người dân, du khách đã nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của chuyển đổi số trong phát triển du lịch.

2.2.2. Hạn chế và nguyên nhân

Một là, trang thiết bị phục vụ cho công tác quản lý và vận hành các Cổng thông tin du lịch chưa đảm bảo; việc khuyến khích các đơn vị liên quan cung cấp bài viết, liên kết với các nhà báo chuyên nghiệp để làm phong phú thông tin cho các Cổng du lịch còn hạn chế.

Hai là, mức độ sẵn sàng cho ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin chưa cao, chưa bắt kịp với tốc độ phát triển của xã hội.

Ba là, số lượng công chức, viên chức trực tiếp triển khai việc ứng dụng số cho các hoạt động quảng bá du lịch còn khá ít nên việc triển khai còn bị động, thiếu tính chuyên nghiệp và hiệu quả chưa cao.

Nguyên nhân của những hạn chế nêu trên là do: Một là, kinh phí đầu tư từ ngân sách nhà nước cho hoạt động chuyển đổi số trong phát triển du lịch còn hạn chế. Hai là, một số doanh nghiệp du lịch chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của chuyển đối số trong phát triển du lịch.

2.3. Giải pháp phát triển du lịch gắn với chuyển đổi số ở thành phố Cần Thơ trong thời gian tới

Một là, tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị ứng dụng để khai thác hiệu quả các website, đẩy mạnh ứng dụng số phục vụ công tác xúc tiến quảng bá du lịch. Kết nối các doanh nghiệp du lịch trên địa bàn, liên kết website, chia sẻ thông tin, dữ liệu chung về du lịch địa phương để chung tay đẩy mạnh thương hiệu du lịch Cần Thơ.

Hai là, tuyển dụng nhân sự có chuyên môn cao về công nghệ thông tin để quản lý, vận hành các Cổng du lịch, đồng thời đào tạo, bồi dưỡng nhằm tăng cường năng lực phát triển, ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông cho đội ngũ cán bộ làm công tác xúc tiến quảng bá du lịch.

Ba là, Sở Văn hóa, thể thao và du lịch thành phố Cần Thơ sẽ tiếp tục phối hợp các Sở, ngành và quận, huyện tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức của xã hội về lợi ích của chuyển đổi số đến cộng đồng, doanh nghiệp và khách du lịch. Qua đó, tăng cường kết nối, ứng dụng công nghệ số trong du lịch; kết nối các tỉnh, thành phố xây dựng tour, tuyến liên vùng, tạo cơ hội hợp tác, liên kết phát triển giữa các doanh nghiệp, các địa phương.

Bốn là, tiếp tục phát triển, triển khai các ứng dụng số để cung cấp các dịch vụ du lịch thông minh và thay đổi phương thức tương tác với khách du lịch trên môi trường số như: Xây dựng hệ thống Thẻ du lịch thông minh tích hợp đa dạng các thông tin, dịch vụ, tiện ích cho du khách; số hóa toàn bộ điểm đến, sản phẩm du lịch, sự kiện văn hóa giải trí trên địa bàn sử dụng bản đồ số; ứng dụng thuyết minh du lịch trên thiết bị di động sử dụng các công nghệ chuyển đổi giọng nói giữa tiếng Việt và các ngôn ngữ thông dụng khác; ứng dụng công nghệ thực tế ảo, thực tế tăng cường và các công nghệ mới khác nhằm đưa đến những dịch vụ tốt nhất về trải nghiệm, tiện dụng, tăng sức hấp dẫn của các điểm đến.

Bốn là, chú trọng công tác xây dựng và phát triển sản phẩm du lịch. Tổ chức và phối hợp tổ chức các sự kiện, hoạt động điểm nhấn thu hút khách du lịch tại các quận, huyện trên địa bàn thành phố Cần Thơ. Tiếp tục thực hiện Đề án “Xây dựng và phát triển sản phẩm du lịch đặc thù thành phố Cần Thơ giai đoạn 2018 - 2020, tầm nhìn 2030” phù hợp với tình hình thực tế.

Năm là, tăng cường hợp tác với các doanh nghiệp để phát triển, triển khai ứng dụng du lịch số theo hướng “All-in-one” để hỗ trợ khách du lịch trong suốt chuyến du lịch (đặt phòng/tour, đặt vé tàu/xe/máy bay, các dịch vụ du lịch khác). Ðồng thời, tích hợp, kết nối với các ứng dụng cho phép tiếp nhận và xử lý phản hồi của khách du lịch; tích hợp, kết nối nền tảng thanh toán trực tuyến của địa phương, đẩy mạnh các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tại các điểm đến du lịch. Hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành du lịch (cơ sở lưu trú, hướng dẫn viên, doanh nghiệp lữ hành và vận chuyển, khu, điểm du lịch, cơ sở đạt chuẩn phục vụ khách du lịch...).

3. Kết luận

Chuyển đổi số trong phát triển du lịch ở thành phố Cần Thơ đã tạo ra những giá trị mới cho ngành du lịch và doanh nghiệp trong ngành, doanh nghiệp các ngành nghề liên quan, mang đến lợi ích về mặt quản lý và tiếp cận thị trường mục tiêu hiệu quả. Ðồng thời, tạo sự tối ưu hóa cho du khách khi muốn tìm hiểu, trải nghiệm về vùng đất, con người Cần Thơ. Vì vậy, thành phố Cần Thơ cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả chuyển đổi số trong phát triển du lịch, tạo ra động lực hướng đến phát triển bền vững.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Chính phủ (2017), Nghị quyết số 103/NQ-CP ngày 06/10/2017 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

2. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Cần Thơ (2024), Kế hoạch số 1496/KH-SVHTTDL ngày 25/4/2024 về Chuyển đổi số ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch năm 2024.

3. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Cần Thơ (2024), Báo cáo số 2247/BC-SVHTTDL ngày 18/6/2024 về kết quả thực hiện Chuyển đổi số ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch 6 tháng đầu năm 2024.

4. Thủ tướng Chính phủ (2018), Quyết định số 1671/QĐ-TTg ngày 30/11/2018 về phê duyệt “Đề án tổng thể ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch giai đoạn 2018 - 2020, định hướng đến năm 2025”.

5. Trung tâm phát triển du lịch thành phố Cần Thơ (2024), Báo cáo số 311/BC-TTPTDL ngày 05/7/2024 về kết quả thực hiện công tác chuyển đổi số ngành du lịch thành phố Cần Thơ 6 tháng đầu năm và phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2024.

6. Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ (2021), Kế hoạch số 241/KH-UBND ngày 30/11/2021 về chuyển đổi số thành phố Cần Thơ năm 2025, định hướng đến năm 2030.

7. Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ (2024), Kế hoạch số 76/KH-UBND ngày 08/4/2024 về chuyển đổi số năm 2024 trên địa bàn thành phố Cần Thơ.

ThS Triệu Thanh Sơn - Giảng viên khoa Lý luận cơ sở