Tóm tắt:Đoàn kết là một trong những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, được hun đúc trong suốt mấy nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước. Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng đoàn kết, và xem đó là vấn đề chiến lược, có ý nghĩa sống còn,quyết định sự thành bại của cách mạng, là nền tảng cho mọi thành công. Với ý nghĩa quan trọng ấy, bài viết nghiên cứu tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đoàn kết. Qua đó, vận dụng vào việc phát huy sức mạnh đoàn kết tập thể tại Trường Chính trị thành phố Cần Thơ hiện nay.

Từ khóa: đoàn kết, sức mạnh, sự cần thiết, phát huy

1. Đặt vấn đề

Từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã thành công trong xây dựng được khối đoàn kết rộng rãi tạo nên lực lượng vĩ đại đưa cách mạng nước ta vượt qua mọi thử thách, giành thắng lợi trong cả sự nghiệp giải phóng và xây dựng đất nước. Đó là minh chứng sinh động nhất lời tổng kết của Chủ tịch Hồ Chí Minh về "lực lượng đoàn kết của nhân dân ta là vô địch", "đã giúp cách mạng Tháng Tám thành công","giúp kháng chiến thắng lợi" và “sẽ làm trọn nhiệm vụ vẻ vang là giúp xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, dân chủ và giàu mạnh” [3, tr.131]. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ, đoàn kết vừa là động lực của cách mạng giải phóng dân tộc; vừa là mục tiêu của công cuộc xây dựng xã hội mới. Trong đó, tất cả mọi người đoàn kết, thống nhất trong ngôi nhà phồn vinh, văn minh và hạnh phúc của Chủ nghĩa xã hội: “Ta đoàn kết để đấu tranh cho thống nhất và độc lập của Tổ quốc; ta còn phải đoàn kết để xây dựng nước nhà”[2, tr.244]. Từ dó cho thấy, đoàn kết là vấn đề chiến lược, có ý nghĩa sống còn, quyết định sự thành bại của cách mạng là nền tảng cho mọi thành công.

Hiện nay, Trường Chính trị thành phố Cần Thơ đang trong giai đoạn hoàn thành các mục tiêu đạt trường chính trị chuẩn. Tập thể đơn vị không ngừng ra sức, học tập, phấn đấu hoàn thành tốt mọi chỉ tiêu, kế hoạch đề ra. Đoàn kết trong giai đoạn này được lãnh đạo đơn vị xác định là yếu tốt then chốt góp phần tạo nên những thắng lợi mới cho đơn vị. Chính vì vậy, việc nghiên cứu, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đoàn kết vào phát huy sức mạnh tập thể tại Trường Chính trị thành phố Cần Thơ hiện nay là rất cần thiết và quan trọng.

2. Nội dung

2.1. Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đoàn kết

Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đoàn kết trước hết là đoàn kết trong Đảng. Theo Người, Đảng là hạt nhân, là đội tiên phong của cách mạng, sự đoàn kết trong Đảng sẽ tạo nên cơ sở cho đoàn kết toàn dân tạo nên sức mạnh nội lực của dân tộc nhằm vượt qua mọi khó khăn, thách thức và thực hiện mọi đường lối chính sách của Đảng, đưa cách mạng nước ta đi tới thắng lợi cuối cùng. Do đó, Đảng phải thực sự đoàn kết, thống nhất. Người luôn nhấn mạnh: “Là một Đảng lãnh đạo, Đảng ta cần phải mạnh mẽ, trong sạch, kiểu mẫu. Toàn Đảng phải tư tưởng nhất trí, hành động nhất trí, đoàn kết nhất trí mới làm tròn nhiệm vụ của Đảng”[5, tr.186]. Trong Di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tổng kết và chỉ rõ nguyên nhân mọi thắng lợi của cách mạng nước ta là: Nhờ đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ Nhân dân, phục vụ Tổ quốc, cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn kết tổ chức và lãnh đạo Nhân dân ta hăng hái đấu tranh đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác và đoàn kết đã trở thành một truyền thống cực kì quý báu của Đảng và của dân ta. Do đó, điều căn dặn trước hết của Người đối với Đảng là “phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí trong Đảng như giữ gìn con người của mắt mình”[6, tr.662].

Để thực hiện đoàn kết trong Đảng, điều đầu tiên Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu phải thực hành dân chủ rộng rãi. Người thường nói: “Muốn thật sự đoàn kết thì phải có dân chủ thật sự trong Đảng”[5, tr.186]; có thực hành dân chủ rộng rãi mới đi đến đoàn kết thực sự; có mở rộng dân chủ, cán bộ và đảng viên mới có thể tham gia bàn bạc đến nơi đến chốn những vấn đề hệ trọng, từ đó đi đến thống nhất trong tư tưởng và hành động, đoàn kết để phát huy trí tuệ tập thể.

Khi xây dựng đường lối, chính sách chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh là: phải chú ý tới nguyện vọng chung, mục tiêu chung về lợi ích của Nhân dân.  Theo Người, “Việc gì đúng với nguyện vọng nhân dân thì được quần chúng nhân dân ủng hộ và hăng hái đấu tranh, và như vậy mới thật là phong trào quần chúng”[1, tr.21]. Do đó, Đảng phải xây dựng “cương lĩnh đại đoàn kết, mục đích của nó là đấu tranh cho hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ trong cả nước”,“rất vững chắc, rất rộng rãi và rất thiết thực”[3, tr.129]. Chủ tịch Hồ Chí Minh còn nhấn mạnh trong xây dựng “Chương trình phải giản đơn và thiết thực...gồm những điểm chung cho toàn thể dân tộc và những điểm đấu tranh cho quyền lợi của công nhân, nông dân và cho mọi tầng lớp nhân dân”[1, tr.24].

Cách mạng Tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra những điểm chung và cũng là tiêu chí bất biến của nhà nước ta- từ nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa đến Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam - là Độc lập - Tự do - Hạnh phúc. Trong từng giai đoạn lịch sử, tiêu chí đó được thể hiện thành những điểm chung, mục tiêu cụ thể: Từ 1945 đến 1954 là xây dựng nước Việt nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ; từ sau năm 1954 là toàn dân ta phấn đấu thực hiện nước Việt nam hoà bình thống nhất, độc lập dân chủ và giàu mạnh. Ngày nay, trong bối cảnh lịch sử mới, Đảng ta chỉ rõ, trên cơ sở giữ vững hòa bình, độc lập dân tộc, lấy mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh làm điểm tương đồng. Mục tiêu đó là tiếp tục thực hiện tiêu chí chung, bất biến của dân tộc ta mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra từ khi khai sinh nước Việt nam Dân chủ Cộng hòa.

Bên cạnh đó, để nêu cao tinh thần đoàn kết phải trên cơ sở đổi mới tổ chức Mặt trận đồng thời với đổi mới các đoàn thể quần chúng cả về tổ chức, phương thức hoạt động sao cho các đoàn thể này thật sự là những tổ chức đem lại những lợi ích thiết thực cho dân, cho các thành viên của tổ chức mình trên cơ sở đảm bảo lợi ích cộng đồng. Mặt khác, cần mở rộng Mặt trận bằng những hình thức, phương thức hoạt động đa dạng, thích hợp với từng giới, từng thành phần xã hội, từng địa phương, từng cơ sở, tuỳ theo tình hình nhiệm vụ và yêu cầu của quần chúng Nhân dân. Do vậy, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, xây dựng Mặt trận phải theo phương hướng: “Các đảng phái, đoàn thể và nhân sĩ trong Mặt trận cần phải đoàn kết chặt chẽ, thân ái giúp đỡ  lẫn nhau, thật thà học tập những ưu điểm và phê bình những khuyết điểm của nhau để cùng tiến bộ”[1, tr.48].                             

Như vậy, theo tư tưởng Hồ Chí Minh, đoàn kết là yếu tố quan trọng quyết định sự thắng lợi trên mọi mặt trận. Vận dụng tư tưởng của Người về đoàn kết vào phát huy sức mạnh tập thể tại đơn vị hiện nay là rất quan trọng và cần thiết.

2.2.Sự cần thiết phát huy sức mạnh tập thể theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đoàn kết tại Trường Chính trị thành phố Cần Thơ hiện nay

Trường Chính trị thành phố Cần Thơ có nhiệm vụ chủ yếu là đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cho thành phố. Do đó, cán bộ, giảng viên của Trường cần

nhận thức quan trọng hàng đầu là giữ đoàn kết trong Đảng bộ, tập thể; đoàn kết tạo nên sức mạnh thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước. Ngoài ra, cán bộ, giảng viên Trường còn phải là lực lượng tiên phong, gương mẫu về đoàn kết trong tổ chức, giảng dạy để góp phần đào tạo, bồi dưỡng học viên trở thành những người có tư tưởng và hành động đoàn kết trong mọi hoạt động của mình sau này. Đoàn kết trong nhà trường sẽ tạo nên sức mạnh trí tuệ tập thể, là cơ sở thành công trong mọi hoạt động nhất là trong nghiên cứu, giảng dạy. Chính vì vậy, việc phát huy sức mạnh tập thể theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đoàn kết tại Trường Chính trị thành phố Cần Thơ hiện nay là vô cùng cần thiết. Sự cần thiết đó thể hiện qua các nội dung sau.

Thứ nhất, đoàn kết trong Đảngnhằm thực hiện thắng lợi các chủ trương, nghị quyết

Đoàn kết trong Đảng bộ, chi bộ tại Trường trước hết thể hiện sự định hướng, hợp nhất các thành viên lại với nhau. Trong tập thể đơn vị, mỗi đảng viên có hoàn cảnh xuất thân, điều kiện sống khác nhau; trong công tác mỗi thành viên phụ trách các nhiệm vụ, lĩnh vực, chuyên môn đào tạo, kinh nghiệm thực tiễn,…cũng khác nhau; nên phương thức làm việc, kết quả và cả hiệu xuất làm việc sẽ không tương đồng. Để khắc phục những sự khác biệt khách quan đó, rất cần thiết phải có sự đoàn kết, tương thân, tương ái để thực hiện thắng lợicác chủ trương, nghị quyết của Đảng và mục tiêu chung của Trường. Đồng thời, tình Đoàn kết còn có tác dụng hữu ích trong việc giúp đỡ lẫn nhau, nâng cao trình độ học vấn, kinh nghiệm giảng dạy, kỹ năng công tác, nhằm tích lũy nhanh chóng vốn kiến thức sâu rộng và hạn chế kịp thời các các sai sót của mỗi cá nhân do tình hình thực tế tạo ra; góp phần hoàn thiện cho đội ngũ cán bộ, đảng viên về năng lực, đáp ứng yêu cầu công tác.

Mặt khác, đoàn kết trong Đảng còn tạo nên sức mạnh tập thể vượt qua mọi khó khăn, hoàn thành tốt các nhiệm vụ mà Đảng giao phó. Đoàn kết là nền tảng cho sự hỗ trợ lẫn nhau để các đảng viên vượt qua và khắc phục những khó trong quá trình công tác. Mỗi cá nhân trong trong tập thể không phải lúc nào cũng gặp thuận lợi và chắc chắn là hậu phương của mình là gia đình cũng không tránh khỏi hoàn cảnh khó khăn như ốm đau, thai sản,… Đó là lúc mỗi người cần có sự hỗ trợ giúp đỡ của đồng chí, đồng nghiệp. Không có sự cảm thông và chia sẻ bằng tinh thần đoàn kết, giúp đỡ, sẽ ảnh hưởng đến tiến độ, hiệu suất làm việc chung của tập thể.

Như vậy, đoàn kết trong Đảng không chỉ để hoàn thành mục tiêu chung trong thực hiện nhiệm vụ của Trường mà còn góp phần to lớn trong việc nâng cao năng lực, trí tuệ, kinh nghiệm và kỹ năng nghiên cứu, giảng dạy của mỗi người. Đoàn kết còn là sự tích hợp và nhân lên trí tuệ của tập thể; cũng như thiết lập mối quan hệ tình cảm, thiện hữu giữa con người với con người trong đội ngũ cán bộ, giảng viên. Đồng thời còn dựng xây nên môi trường làm việc với bầu không khí lành mạnh, tin cậy, tạo động lực cho quá trình công tác đạt hiệu quả cao.

Thứ hai, đoàn kết để thực hành dân chủ, đảm bảo quyền lợi, lợi ích chính đáng của cá nhân, tập thể

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, để thực hiện đoàn kết điều đầu tiên yêu cầu phải thực hành dân chủ rộng rãi. Như vậy, muốn đoàn kết phải thực hành dân chủ để tập trung và nâng cao trí tuệ, phát huy sáng kiến của mỗi người và trên cơ sở đó  thống nhất ý chí, thống nhất hành động. Do đó, phải luôn thực hành dân chủ một cách thực sự, đồng thời chú ý đảm bảo bình đẳng và hài hòa lợi ích trong tập thể, tránh sự mất cân đối hay thiếu dân chủ. Nếu không công bằng trong việc phân công nhiệm vụ, lợi ích; quyền lợi và nghĩa vụ không thiết lập trên cơ sở sự đóng góp - chính là nguyên nhân chính dẫn đến sự đố kỵ, ghen ghét và làm mất đoàn kết nội bộ.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, người lãnh đạo, quản lý luôn giữ vai trò quan trọng hàng đầu để xây dựng sự đoàn kết, phát huy dân chủ trong đơn vị. Họ không chỉ là hạt nhân mà còn là tấm gương đoàn kết của cả một tổ chức. Đối với Trường, sự nêu gương về tinh thần đoàn kết, dân chủ của người lãnh đạo, quản lý rất cần thiết vì đây chính là chất xúc tác quan trọng cho cán bộ, đảng viên hướng tới đoàn kết. Trên cơ sở đó, mọi người luôn sẵn sàng hỗ trợ giúp nhau để cùng tiến bộ, cùng hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Việc càng lớn, càng khó hay phức tạp thì càng cần có tấm gương của lãnh đạo để huy động sự chung tay, góp sức của tập thể trong thực hiện nhiệm vụ và giải quyết mọi khó khăn.

Thứ ba, đoàn kết làm nên sức mạnh tập thể vững chắc tạo đà cho những thành công, thắng lợi mới cho đơn vị.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, một trong những yếu tố quyết định sự thành bại, sống còn của cách mạng nước ta chính là sức mạnh đoàn kết. Do đó, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của Trường chính là không ngừng phát huy sức mạnh đoàn kết tập thể. Đó là cơ sở cho sự thống nhất trong tư tưởng, nhận thức, hành động và đây cũng là cơ sở nguồn cội cho đoàn kết trong một tổ chức.  

Sức mạnh đoàn kết tập thể là kết quả hợp tác thiện chí của mỗi cá nhân. Do đó, chất keo kết dính tạo nên sức mạnh đoàn kết chính là việc nuôi dưỡng và trân quý cái tốt, cái đẹp, ưu điểm của mỗi thành viên trong đơn vị để gắn kết đồng nghiệp, đồng chí với nhau trong công tác. Sức mạnh tập thể còn được tạo nên từ những suy nghĩ tích cực trước mỗi con người, trước mọi việc để có thể giúp đỡ nhau phấn đấu vượt mọi khó khăn nhằm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Điều đó không có nghĩa là chỉ nhìn một chiều mà còn nhìn đúng nhược điểm của đồng chí mình để giúp đỡ khắc phục thiếu sót trên tinh thần góp ý xây dựng, phát triển. Sự đoàn kết trên cơ sở đó sẽ bền vững và theo đúng nghĩa của đoàn kết thực sự.

Do đó, để phát huy sức mạnh đoàn kết tập thể vững chắc cần gắn với những hành động thiết thực, hiệu quả. Trước hết đó là hành động bảo vệ uy tín, danh dự chính đáng của nhau trong đội ngũ giảng viên cũng như trước học viên và bên ngoài đơn vị. Thật thà tự phê bình và phê bình đồng thời kiên quyết phản bác những cái xấu, lệch lạc không phù hợp với lợi ích chung; luôn có ý thức  gìn giữ tốt cho bản thân và cho đồng nghiệp, tập thể, đơn vị cao hơn nữa là cho Nhân dân, cho đất nước chứ không dừng lại bằng những lời hứa hẹn hay nói suông.

 Đoàn kết không hiện hữu bằng hô khẩu hiệu và cũng sẽ không có đoàn kết thực sự trong tình trạng “bằng mặt mà không bằng lòng”. Trong một tập thể ý chí, nhận thức của từng cá nhân không thể hoàn toàn giống nhau, nhưng nếu tôn trọng, lắng nghe và giải quyết mọi việc theo nguyên tắc dân chủ, dung hòa các mối quan hệ vì lợi ích chung của tập thể, vì sự phát triển của Trường thì mới xây dựng được đoàn kết thực sự; từ đó, tạo nên sức mạnh tập thể vững chắc gặt hái được những thành công, thắng lợi mới cho đơn vị.

3. Kết luận

Hiện nay, trước tình hình và nhiệm vụ mới, vận dụng tư tưởng đoàn kết của Chủ tịch Hồ Chí Minh để phát huy sức mạnh đoàn kết tập thể tại Trường là yêu cầu quan trọng và cần thiết. Với vai trò là đơn vị được giao nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của thành phố, Trường Chính trị thành phố Cần Thơ chỉ có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình trên cơ sở xây dựng khối đoàn kết, thống nhất trong tập thể về nhận thức và hành động như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”[4, tr.119].

 

Tài liệu tham khảo

1.     Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 7, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.

2.     Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 9, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.

3.     Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 10, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.

4.     Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 13, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.

5.     Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 14, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.

6.     Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.

 

ThS. Nguyễn Bé Lê - Phó Trưởng phòng Quản lý đào tạo và nghiên cứu khoa học

ThS. Nguyễn Út Mười - Giảng viên kiêm nhiệm, phòng Qu