Nhằm hỗ trợ công tác phân loại
chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) tại nguồn được triển khai rộng rãi đến tổ chức,
hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn thành phố, đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi
trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn thực hiện phân loại chất thải rắn
sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn thành phố, cụ thể như sau:
PHÂN LOẠI, LƯU GIỮ VÀ CHUYỂN GIAO CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT TẠI NGUỒN
1. Phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn
Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân
trên địa bàn thành phố tiến hành phân loại chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) tại
nguồn thành các nhóm sau:
- Nhóm 1. Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế, bao gồm:
+ Giấy thải: Hộp, túi, lọ, ly, cốc,
bằng giấy; Sách, truyện, vở, báo; cũ, giấy viết,…; Thùng, bìa carton; Lõi giấy
vệ sinh, giấy; bọc gói, bì thư, biên; lai, khay đựng trứng; bằng giấy,…; Các loại
bao bì giấy; khác không nhiễm bẩn.
+ Nhựa thải: Bao bì nhựa đựng;
thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm dùng trong gia dụng, nông nghiệp, y tế,…
(không bao gồm bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit, dầu mỡ công nghiệp, chất
tẩy rửa có thành phần nguy hại); Các loại ghế nhựa, thau, chậu nhựa; Ly, cốc nhựa.
+ Kim loại thải: Bao bì nhôm, sắt
hoặc kim loại khác đựng thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm dùng trong gia
dụng, nông nghiệp, y tế,… (không bao gồm bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, dầu
mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại); Đồ dùng nhà bếp bằng kim
loại: xoong, nồi, niêu, ấm nước, bếp gas, vật dụng nhỏ như bát, đĩa, thìa,
dĩa,…; Các loại vật dụng kim loại thải khác.
+ Thuỷ tinh thải: Chai, lọ thuỷ
tinh đựng bia, rượu, thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm dùng trong gia dụng,
nông nghiệp, y tế… (không bao gồm bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit, dầu
mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại); Bình hoa, đồ trang trí; bằng
thủy tinh, pha lê; Thuỷ tinh thải khác.
+ Vải, đồ da: Quần áo, phụ kiện;
giày, dép, vali; chăn, màn, rèm cửa bằng; vải,… (không dính thuốc bảo vệ thực vật,
axit, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại).
+ Đồ gỗ: Đồ chơi; vật trang trí,
đồ gia dụng, hộp, khay,…bằng gỗ.
+ Cao su: Đồ chơi bằng cao su;
Săm, lốp, vật dụng bằng cao su các loại.
+ Thiết bị điện, điện tử thải bỏ:
Các thiết bị điện, điện tử nhỏ như: máy ảnh và máy ghi hình; điện thoại di động
và điện thoại để bàn; dây cáp và phụ kiện máy tính; bảng điều khiển trò chơi; đồ
chơi điện tử; máy tính toán cầm tay; bàn phím; máy tính xách tay và máy tính bảng;
máy nhắn tin; bộ đàm, đèn led, đèn halogen,… Các thiết bị điện, điện tử nhỏ
như: máy ảnh và máy ghi hình; điện thoại di động và điện thoại để bàn; dây cáp
và phụ kiện máy tính; bảng điều khiển trò chơi; đồ chơi điện tử; máy tính toán
cầm tay; bàn phím; máy tính xách tay và máy tính bảng; máy nhắn tin; bộ đàm,
đèn led, đèn halogen,…
- Nhóm 2. Chất thải thực phẩm, bao gồm:
+ Thức ăn thừa; thực phẩm hết hạn
sử dụng.
+ Các loại rau, củ, quả, trái
cây và các phần thải bỏ sau khi sơ chế, chế biến món ăn,…; các sản phẩm bỏ đi từ
thịt gia súc, gia cầm; thủy, hải sản.
- Nhóm 3. Chất thải rắn sinh hoạt khác, được phân làm 03 loại chính như
sau:
+ Chất thải nguy hại (CTNH), bao
gồm: Bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit thải, dung môi thải, kiềm thải, dầu
mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại, bình gas mini,… từ hoạt động
sinh hoạt; sơn, mực, chất kết dính (loại có các thành phần nguy hại trong
nguyên liệu sản xuất); găng tay, giẻ lau dính dầu, hóa chất; kim tiêm, khẩu
trang, bông băng bị nhiễm khuẩn từ người bệnh. Các loại bóng đèn huỳnh quang thải;
thủy tinh hoạt tính thải; nhiệt kế chứa thuỷ ngân thải. Các loại pin, ắc quy thải.
+ Chất thải rắn cồng kềnh, bao gồm:
Tủ, bàn ghế, sofa, giường, nệm, cũ hỏng,… Tủ sắt, khung cửa, cánh cửa,… Cành
cây, gốc cây,…
+ Chất thải khác còn lại, bao gồm:
. Vỏ các loại hạt như macca, óc
chó, hạt điều, dừa, vỏ trứng, xơ dừa, rơm, trấu,…từ hoạt động sinh hoạt. Chiếu
cói; chiếu tre, trúc; gối mây, tre,…; lông gia súc, gia cầm,…; bã các loại: cà
phê, trà (túi trà), bã mía, xác mía, lõi ngô (cùi bắp),…; chất thải từ làm vườn
từ hộ gia đình như lá, rễ, cành cây nhỏ, cỏ, hoa,…
. Phân động vật cảnh; xác động vật
cảnh chết không do dịch bệnh,…
. Tã, bỉm, băng, giấy vệ sinh,
giấy ăn đã sử dụng; giấy ướt đã sử dụng; bông tẩy trang, khẩu trang,…; Các loại
hộp xốp; các loại sản phẩm nhựa sử dụng một lần; Bã kẹo cao su, đầu lọc thuốc
lá,…; Bóng bay, băng keo dán, tăm bông tai, tăm chỉ kẽ răng; Vỏ thuốc,…
. Giày, dép nhựa, thước kẻ, muôi
(vá), thìa (muỗng) bằng nhựa; bút, bật lửa đã hết gas, bàn chải đánh răng, vỏ
tuýp, hộp kem đánh răng,…; Các loại nhựa thải khác.
. Vỏ cứng các loài thuỷ, hải sản;
Xỉ than từ hoạt động sinh hoạt,…; Gốm, sành, sứ thải…
. Các loại chất thải còn lại.
2. Bao bì, thùng, thiết bị lưu chứa chất thải rắn sinh hoạt
a. Tùy thuộc vào điều kiện và
nhu cầu, cá nhân, hộ gia đình, chủ nguồn thải CTRSH tự trang bị bao bì (túi) hoặc
thiết bị lưu chứa (thùng) để lưu giữ riêng biệt từng nhóm chất thải sau phân loại.
Bao bì (túi) hoặc thiết bị lưu chứa (thùng) phải đáp ứng các yêu cầu sau:
- Bảo đảm lưu giữ an toàn, vệ
sinh chất thải, không làm rơi vãi hoặc rò rỉ nước rác.
- Thiết bị lưu chứa (thùng), bao
bì (túi) phải được buộc kín; thùng chứa phải có nắp đậy.
b. Khuyến khích cá nhân, hộ gia
đình, chủ nguồn thải sử dụng thiết bị lưu chứa (thùng) chuyên dùng để lưu chứa
các Nhóm chất thải nhằm đảm bảo chất lượng vệ sinh môi trường và mỹ quan.
c. Ưu tiên sử dụng túi thân thiện
môi trường (ví dụ: túi dễ phân hủy sinh học) để chứa CTRSH sau phân loại. Hạn
chế, tiến tới không sử dụng túi ni lông khó phân hủy để chứa CTRSH sau phân loại
theo chương trình, kế hoạch và hướng dẫn của cơ quan nhà nước.
d. Bao bì, thiết bị lưu chứa chất
thải nguy hại phải đáp ứng quy định theo khoản 1, khoản 2 Điều 36 Thông tư
02/2022/TT-BTNMTngày 10/01/2022 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết
thi hành một số điều của Luật Bảo vệ môi trường, cụ thể như sau:
- Bao bì chất thải nguy hại (vỏ
cứng hoặc vỏ mềm) phải đáp ứng các yêu cầu sau:
+ Vỏ bao bì phải có khả năng chống
ăn mòn, không bị gỉ, không phản ứng hóa học với chất thải bên trong, đồng thời
phải có khả năng chống thấm, thẩm thấu hoặc rò rỉ, đặc biệt tại các điểm tiếp nối
và các vị trí nạp, xả chất thải.
+ Bao bì mềm phải có ít nhất hai
lớp vỏ để đảm bảo độ an toàn.
+ Bao bì phải chịu được va chạm,
không bị hư hỏng hoặc rách trong quá trình sử dụng bình thường, đặc biệt là bởi
trọng lượng của chất thải.
+ Bao bì mềm cần phải được buộc
kín, còn bao bì cứng phải có nắp đậy kín để ngăn ngừa chất thải bị rò rỉ hoặc
bay hơi ra ngoài môi trường.
+ Các chất thải lỏng, bùn thải dạng
nhão hoặc những chất thải có thành phần dễ bay hơi phải được chứa trong bao bì
cứng.
- Đối với thiết bị lưu chứa chất
thải (như bồn, bể, công ten nơ hoặc các thiết bị tương tự), yêu cầu phải đảm bảo
các tiêu chuẩn sau:
+ Vỏ của thiết bị phải chống được
ăn mòn, không bị gỉ, không phản ứng với chất thải chứa bên trong và có khả năng
chống thấm hoặc thẩm thấu. Các điểm tiếp nối và vị trí xếp, dỡ chất thải cần được
gia cố hoặc thiết kế đặc biệt để tránh rò rỉ.
+ Kết cấu của thiết bị phải chịu
được va chạm, không bị hư hỏng, biến dạng hay rách trong quá trình sử dụng.
+ Thiết bị phải có dấu hiệu cảnh
báo rõ ràng, tuân thủ theo quy định.
+ Đối với thiết bị lưu chứa chất
thải lỏng hoặc có thành phần dễ bay hơi, cần có nắp đậy kín và các biện pháp kiểm
soát bay hơi.
+ Nếu thiết bị lưu chứa không chứa
các thành phần dễ bay hơi, có thể không cần nắp đậy kín, nhưng phải có mái che
hoặc biện pháp bảo vệ khác để tránh tác động của nắng, mưa, và kiểm soát gió thổi
trực tiếp vào bên trong thiết bị.
3. Lưu giữ CTRSH sau phân loại
a. Chất thải rắn sinh hoạt tại
nguồn sau phân loại phải được lưu giữ ở trong bao bì (túi) hoặc thiết bị lưu chứa
(thùng) riêng biệt.
Trường hợp cá nhân, hộ gia đình,
chủ nguồn thải CTRSH không chuyển giao CTRSH trực tiếp cho Chủ thu gom, vận
chuyển CTRSH: ở phía ngoài bao bì (túi) hoặc thiết bị lưu chứa (thùng) có dấu
hiệu phân biệt loại chất thải được lưu giữ.
b. Khuyến khích dán nhãn hoặc
sơn/in ấn trực tiếp ở phía ngoài thân bao bì (túi) hoặc thiết bị lưu chứa
(thùng) để phân biệt loại chất thải. Nội dung trên nhãn dán hoặc nội dung được
sơn/in ấn nên có dòng chữ “NHÓM CÓ KHẢ NĂNG TÁI SỬ DỤNG, TÁI CHẾ” hoặc “NHÓM CHẤT
THẢI THỰC PHẨM” hoặc “NHÓM CHẤT THẢI SINH HOẠT KHÁC”,...
c. Cá nhân, hộ gia đình, chủ nguồn
thải CTNH bố trí khu vực lưu giữ CTNH:
phải được lưu giữ riêng và không để lẫn với chất thải không nguy hại, bảo
đảm không gây ô nhiễm môi trường; không làm phát tán bụi, rò rỉ chất thải lỏng
ra môi trường; các yêu cầu theo quy định Thông tư 02/2022/TT-BTNMT ngày
10/01/2022 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
4. Chuyển giao CTRSH sau phân loại
a. Phương án chuyển giao CTRSH
- Nhóm chất thải rắn có khả năng
tái sử dụng, tái chế: bán cho các tổ chức, cá nhân có chức năng thu mua phế liệu
hoặc chuyển giao cho đơn vị thu gom, vận chuyển CTRSH trên địa bàn theo quy định.
- Nhóm chất thải thực phẩm: phải
được chứa, đựng trong bao bì bảo đảm không rò rỉ, ngăn ngừa mùi phát tán và
chuyển giao cho đơn vị thu gom, vận chuyển CTRSH trên địa bàn theo quy định;
khuyến khích tận dụng tối đa chất thải thực phẩm để làm phân bón hữu cơ, làm thức
ăn chăn nuôi hoặc chất cải tạo đất.
- Nhóm chất thải rắn cồng kềnh,
chất thải xây dựng: khi có phát sinh chủ nguồn thải tự vận chuyển hoặc tự thỏa
thuận chuyển giao cho các tổ chức, cá nhân có chức năng thu gom, vận chuyển
CTRSH theo quy định.
- Nhóm chất thải nguy hại trong
sinh hoạt của các hộ gia đình, cá nhân được thu gom riêng, chuyển giao CTNH cho
đơn vị thu gom, vận chuyển CTRSH trên địa bàn theo quy định để đưa đến trạm
trung chuyển, điểm thu gom CTNH tập trung do Ủy ban nhân dân quận, huyện chủ
trì bố trí. Đối với tổ chức, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, chủ đầu tư
xây dựng và kinh doanh hạ tầng khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm
công nghiệp (Chủ nguồn thải CTNH) có phát sinh CTNH phải thực hiện trách nhiệm
theo quy định tại Điều 83 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, các yêu cầu theo quy
định Thông tư 02/2022/TT-BTNMT ngày 10/01/2022 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
- Nhóm chất thải rắn sinh hoạt
khác được chuyển giao cho các tổ chức, cá nhân có chức năng thu gom, vận chuyển
CTRSH trên địa bàn theo quy định.
b. Cá nhân, hộ gia đình, chủ nguồn
thải CTRSH có thể chuyển giao CTRSH phân loại tại nguồn theo 02 hình thức:
- Chuyển giao CTRSH trực tiếp
(ưu tiên thực hiện) cho đơn vị thu gom, vận chuyển CTRSH.
- Để sẵn thiết bị lưu chứa CTRSH
trước nhà, chờ đơn vị thu gom, vận chuyển CTRSH đến lấy theo khung giờ, tần suất
thu gom tại nguồn do Ủy ban nhân dân quận, huyện xác định.
c. Tùy thuộc đặc điểm, điều kiện
cụ thể của từng địa phương, Ủy ban nhân dân quận, huyện chủ trì, phối hợp với
đơn vị thu gom, vận chuyển CTRSH xác định thời gian, phương thức chuyển giao
CTRSH phù hợp với hiện trạng và quy định pháp luật.
d. Việc chuyển giao CTRSH phải
tuân thủ quy định tại khoản 3, 4, 5 Điều 75 của Luật Bảo vệ môi trường năm
2020.
THU GOM, VẬN CHUYỂN VÀ XỬ LÝ CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT TẠI NGUỒN
1. Thu gom chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại
a. Quá trình thu gom CTRSH từ hộ
gia đình, cá nhân, chủ nguồn thải CTRSH đến trạm trung chuyển hoặc điểm tập kết
phải tuân thủ quy định tại Thông tư số 35/2024/TT-BTNMT ngày 19/12/2024 của Bộ
Tài nguyên và Môi trường về ban hành quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử
lý chất thải rắn sinh hoạt và các quy định hiện hành có liên quan.
b. Phương tiện thu gom, vận chuyển
CTRSH phải đảm bảo quy định, phù hợp với điều kiện thực tế và phải thu gom
riêng biệt từng nhóm chất thải sau phân loại. Ở bên ngoài phương tiện thu gom,
vận chuyển CTRSH có dấu hiệu nhận biết, phân biệt loại chất thải được chứa ở
bên trong phương tiện. Khuyến khích sử dụng nhãn dán hoặc sơn/in ấn dòng chữ
“NHÓM CÓ KHẢ NĂNG TÁI SỬ DỤNG, TÁI CHẾ” hoặc “NHÓM CHẤT THẢI THỰC PHẨM” hoặc
“NHÓM CHẤT THẢI SINH HOẠT KHÁC”,... ở bên ngoài phương tiện. Riêng nhóm chất thải
nguy hại thực hiện thu gom, lưu chứa tại một số điểm tập kết được Ủy ban nhân
dân quận, huyện lựa chọn và được thu gom, vận chuyển theo quy định.
c. Phương thức thu gom CTRSH
- Đơn vị thu gom, vận chuyển
CTRSH sử dụng loa, chuông hoặc hình thức thông báo khác đã được thỏa thuận với
cá nhân, hộ gia đình, chủ nguồn thải khi đến lấy CTRSH.
- Đơn vị thu gom, vận chuyển
CTRSH đảm bảo thu gom riêng biệt các nhóm chất thải sau phân loại.
- Đơn vị thu gom, vận chuyển
CTRSH có thể thu gom các nhóm chất thải sau phân loại trong cùng một thời điểm.
Tuy nhiên, để thực hiện cần phải:
+ Sử dụng 02 (hai) hoặc nhiều
phương tiện thu gom riêng biệt cùng lúc để thu gom riêng các nhóm chất thải sau
phân loại hoặc sử dụng 01 (một) phương tiện thu gom và bố trí thêm thiết bị lưu
chứa riêng biệt ở bên trong phương tiện thu gom. Bên ngoài thiết bị lưu chứa phải
có dòng chữ “NHÓM CÓ KHẢ NĂNG TÁI SỬ DỤNG, TÁI CHẾ” hoặc “NHÓM CHẤT THẢI THỰC
PHẨM” hoặc “NHÓM CHẤT THẢI SINH HOẠT KHÁC”,...
+ Không được treo, móc chất thải
ở bên ngoài phương tiện.
d. Thời gian, tần suất thu gom
CTRSH
- Ủy ban nhân dân cấp huyện xác
định thời gian, tần suất phù hợp để tổ chức thu gom CTRSH tại nguồn ở địa bàn
quản lý.
- Thời gian, tần suất thu gom
CTRSH tại nguồn cần phù hợp với đặc điểm đặc thù của địa bàn quản lý. Trong đó,
đảm bảo tần suất tối thiểu 01 ngày/lần đối với khu vực đông dân cư, khu công
nghiệp, khu chế xuất và tối thiểu 01-02 ngày/lần đối với khu vực dân cư thưa thớt.
- Thời gian chuyển giao, thời
gian thu gom tại nguồn và thời gian vận chuyển CTRSH cần đảm bảo kết nối đồng bộ,
hiệu quả.
2. Vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại
Việc vận chuyển CTRSH đi xử lý đảm
bảo tuân thủ quy định tại Thông tư số 35/2024/TT-BTNMT ngày 19/12/2024 của Bộ
Tài nguyên và Môi trường về ban hành quy trình kỹ thuật thu gom, vận chuyển, xử
lý chất thải sinh hoạt và các quy định hiện hành có liên quan; và Quyết định số
2987/QĐ-UBND ngày 23 tháng 12 năm 2024 của Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Kế
hoạch triển khai phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn và Quyết định số
35/2024/QĐ-UBND ngày 26 tháng 12 năm 2024 của Ủy ban nhân dân thành phố thành
phố về việc ban hành quy định quản lý chất thải rắn sinh hoạt; chất thải nhựa;
tuyến đường và thời gian vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn công
nghiệp thông thường, chất thải nguy hại.
3. Xử lý chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại
- Chất thải rắn sinh hoạt sau
phân loại phải được xử lý bằng công nghệ phù hợp, đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật
môi trường và quy định pháp luật khác liên quan.
- Căn cứ tình hình phát sinh chất
thải rắn sinh hoạt thực tế trên địa bàn thành phố, Sở Nông nghiệp và Môi trường
phối hợp Ủy ban nhân dân quận, huyện báo cáo, tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố
để điều tiết khối lượng chất thải rắn sinh hoạt đến các nhà máy xử lý trên địa
bàn thành phố.
Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các Sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị liên quan; Ủy ban nhân quận, huyện; Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn căn cứ chức năng, nhiệm vụ được Ủy ban nhân dân thành phố giao tại Quyết định số 2987/QĐ-UBND ngày 23/12/2024 và Quyết định số 35/2024/QĐ-UBND ngày 26/12/2024 tổ chức thực hiện, đảm bảo c