Ở tuổi 73, ông không những thuộc nhiều bài
Then cổ như Tàng Bốc, Tàng Nặm của người Tày, mà còn am hiểu và chơi tốt 15
loại nhạc cụ khác nhau.
Ông Dán từng tham gia lái xe phục vụ chiến
đấu, chi viện cho chiến trường Lào ở Binh trạm 12, Đoàn 559. Sau 3 lần bị
thương khi làm nhiệm vụ, do sức khỏe không đảm bảo nên ông được rút về hậu
phương. Năm 1974, ông Dán được điều động làm lái xe cho Công ty Thực phẩm Tuyên
Quang.
Ông
Dán đàn, hát bài Then cổ.
Là một thương binh hạng 2/4, sống trong ngôi
nhà cấp 4 bình dị, vợ chồng ông Dán vẫn cố gắng duy trì cuộc sống, cải thiện
thu nhập trên hơn 1,5 ha đất canh tác với nhiều loại cây như bưởi da xanh, vải
thiều; nuôi gà, ngan... Với tinh thần của người lính “bộ đội Cụ Hồ”, ông Dán
luôn chủ động, nghiêm túc đón nhận mọi nhiệm vụ công tác tại địa phương. Ông
từng tham gia nhiều vị trí, công việc như công an viên, Phó Trưởng thôn. Hiện
ông vẫn làm Chi hội trưởng Chi Hội Cựu chiến binh ATK truyền thống Trường
Sơn; Chủ nhiệm Câu lạc bộ Người cao tuổi xã Trung Sơn; hội viên Câu lạc bộ thơ
Việt Nam. Ông cũng vinh dự được Nhà nước trao tặng Huân chương Chiến sĩ vẻ vang
hạng 3, Huân chương Kháng chiến hạng 2.
Trở về sau chiến tranh, dù đã trải qua 5 lần
phẫu thuật, nhưng trong cơ thể người lính già vẫn còn hơn 30 mảnh đạn rocket.
Những ngày trái gió trở trời, cơ thể ông thường đau nhức, mệt mỏi… Tuy nhiên,
tình yêu của ông Dán với âm nhạc chưa bao giờ vơi cạn.
Ông Dán cho biết, khi bắt đầu tham gia phục vụ
tại chiến trường, ông luôn mang lời ca tiếng hát đến với đồng đội. Ông luôn
nhiệt tình, chủ động biểu diễn góp vui với tinh thần “tiếng hát át tiếng bom”
trên mọi nẻo đường.
Không chỉ hát hay, ông Dán luôn học hỏi, theo
dõi các đoàn văn công chiến trường, nhờ đó ông có thể học và chơi được nhiều
loại nhạc cụ như đàn Nhị, đàn Tam, đàn Tứ, đàn Bầu, đàn Nguyệt, sáo, Măng đô
lin… Nhận thấy năng khiếu của ông, nhiều lần đơn vị đã phân công ông đi học các
lớp tập huấn âm nhạc do các nghệ sĩ chuyên nghiệp giảng dạy tại Hà Nội.
Ông
Dán dạy nhạc cho thế hệ trẻ.
Không chỉ chơi được nhiều loại nhạc cụ, ông
Dán còn sáng tác nhiều ca khúc và bài thơ ấn tượng. Ông đã có những tác phẩm
như: “Chào thành phố Tuyên Quang”; “Uống nước nhớ nguồn”; “Quê em ơn Đảng, Bác
Hồ”… Tác phẩm “Khúc hát người chiến sĩ thu mua” do ông cải biên và biểu diễn đã
giành Huy chương Bạc Hội diễn Bộ Nội thương toàn quốc tại Nghệ An năm 1985.
Những lần ông cùng đoàn văn nghệ của xã Trung Sơn đi tham gia biểu diễn, giao
lưu văn nghệ ở tỉnh đều giành được nhiều giải thưởng cao.
Nhiều năm qua, ông Dán luôn mong mỏi được
truyền thụ tình yêu âm nhạc của mình cho thế hệ trẻ ở xã. Ông đã tổ chức những
lớp học nhỏ tại nhà, dạy miễn phí cho những ai đam mê âm nhạc. Đến nay, khoảng
trên 20 học sinh đã và đang theo học. Ông Dán chia sẻ, nếu mình còn sức khỏe,
thì mong muốn lớn nhất chính là truyền lại hết kiến thức, tình yêu với âm nhạc
cho con cháu.
Ông
Dán truyền thụ tình yêu âm nhạc lại cho thế hệ tương lai.
Ông Triệu Văn Xiên, Chủ tịch Hội Cựu chiến
binh xã Trung Sơn (huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang) cho biết, ông Lương Xuân
Dán là một tấm gương cựu chiến binh của xã Trung Sơn. Ông Dán luôn nhiệt tình,
trách nhiệm trong triển khai các công tác Hội. Đặc biệt, khả năng văn hóa, văn
nghệ của ông Dán đóng góp rất nhiều trong việc thúc đẩy, phát triển mọi mặt đời
sống tinh thần của các hội viên. Hội Cựu chiến binh xã đã ghi nhận, đồng thời
khuyến khích gia đình các hội viên là đồng bào dân tộc Tày ở xã cho con cháu
đến tham gia lớp văn nghệ tại nhà ông Dán, qua đó phần nào gìn giữ, lưu truyền
nét văn hóa bản sắc dân tộc thông qua các làn điệu Then, cây đàn Tính và nhiều
nhạc cụ khác.
Mong ước về một thế hệ trẻ được đào tạo,
truyền thụ niềm đam mê, kiến thức về âm nhạc luôn thôi thúc người cựu chiến
binh Lương Xuân Dán như một trọng trách. Ông luôn muốn được nhìn thấy các bạn
trẻ sẽ như ông, mỗi khi cầm cây đàn, cất lên tiếng hát là bao lo toan, mỏi mệt
đều tan biến, để tâm hồn được hòa cùng những thanh âm truyền thống của dân tộc,
của quê hương, đất nước.