Đồng bào
Khmer Nam bộ có rất nhiều lễ hội trong năm như: Têt Chôl Chnăm Thmây (Tết cổ
truyền), Lễ Sene Đôn ta (Lễ Báo hiếu), Oóc Om Bóc (Lễ cúng trăng)… Đặc sắc nhất
có thể kể đến Lễ Kiết giới Sima.
Đây là một lễ lớn, quan trọng nhất đối với ngôi chùa Khmer Nam bộ và mang đậm bản sắc văn hóa tín ngưỡng của đồng bào Khmer, chỉ diễn ra khi một ngôi chùa vừa xây xong hoặc đại trùng tu ngôi chánh điện nên không có thời điểm cố định và lặp lại. Lễ thường diễn ra trong 3 ngày 3 đêm liên tục. Khách tham dự từ khắp nơi đổ về, có khi lên đến hàng chục ngàn người. Họ đến để chúc mừng cho chùa và cầu phúc cho bản thân và gia đình.
Để làm lễ này, sau khi chánh điện xây xong, nhà sư cho đào tám
cái hố (gọi là hố Sima) xung quanh chính điện tượng trưng 8 hướng và một cái hố
to nhất ở trong chính điện, ngay trước tượng Phật lớn (Phrea Chhi). Mọi người
đến viếng chùa mang theo những ước muốn, cầu nguyện điều gì thì mang bỏ những
hiện vật tượng trưng vào các hố Sima, mọi thứ từ tiền, vàng, gương, sách, viết,
gạo…ai cầu gì bỏ vào thứ ấy.
Chẳng hạn, muốn giàu có thả vào tiền, vàng; mong tài, sắc bỏ vào
bút, gương… Nhứng thứ này không ai được lấy vì chúng đã trở thành tài sản riêng
của Phật và sẽ được chôn vĩnh viễn, sau khi kết thúc nghi lễ.
Bên trong chánh điện có tượng Phật lớn và Phật tử bỏ đồ cúng xuống các hố Sima
Trong chánh điện, nhà sư dùng chỉ màu trắng quấn nhiều sợi vào
nhau và đan thành các ô vuông phủ đầy sàn (gọi là thắt rễ Si ma). Si ma là
những cục đá núi được khắc, đẽo hình tháp (mỗi cục trên 10 kg), số lượng tương
ứng với số hố Si ma. Nhà chùa dùng chỉ màu trắng hoặc đỏ quấn quanh cục đá rồi
buộc vào khúc cây treo lơ lửng trên mặt hố.
Vào đêm thứ 3, các vị chư tăng khiêng những cục Si ma diễu hành
xung quanh chính điện ba vòng, vừa diễu hành vừa đọc kinh cùng các Achar, Phật
tử rồi đặt lại vị trí cũ. Đợi đến 2 hoặc 3 giờ đêm, khoảng 10 vị cao tăng tập
trung trong chính điện, đóng kín các cửa sổ, cửa ra vào để tụng kinh, niệm
Phật, sau đó mỗi vị dùng một con dao to, sắc cắt các sợi chỉ đan ô vuông
(gọi là cắt rễ Si ma) cũng như cắt cục Si ma rơi xuống hố. Kết thúc, người
ta thu gom tất cả các vật dụng chỉ chừa lại những cục Sima. Người thợ xây thực
hiện công đoạn cuối cùng là lấp lỗ Si ma và lát gạch hoa lên sàn.
Chánh điện là "trái tim" của chùa. Vì vậy, ngôi chùa dù lớn hay nhỏ đều phải có chánh điện và được đặt ngay ở trung tâm chùa
Theo
quan niệm của Phật giáo Nam tông, chánh điện là công trình thiêng liêng, là
ngôi nhà dùng để thờ phụng đức Phật nằm ở trung tâm chùa, quay mặt hướng Đông.
Trong hầu hết các ngôi nhà trong chùa thì chánh điện là công trình kiến trúc đặc sắc và nổi bật nhất. Với đồng bào Khmer, đến chùa không chỉ để chiêm ngường nét đẹp lộng lẫy của chánh điện mà quan trọng hơn là họ được cúng dường, cầu may, tích phước tại lễ Kiết giới ít có trong mỗi đời người. Theo truyền thuyết của người Khmer, trong một đời người ai tham dự được 9 lần lễ Kiết giới sima, kiếp sau sẽ được làm người giàu sang, hạnh phúc.